Kulturaren munduan protestak loratu dira udaberriarekin Ipar Euskal Herrian, eta estatu guztian zehar. Astelehenean kulturgileak Baionan elkartu ziren kultur emanaldiak urritik debekatuak izateak sortzen duen ezinegona dela eta mobilizatzeko erak antolatzeko. Zuzeneko kultur adierazpenak berriz baimentzea eta kultur guneak irekitzea da eskaera nagusietako bat, eta hori gertatuko denean izanen den kultura proposamen handia aurreikusita, programazioaren antolaketa elkarrekin eta ez konkurrentzian egitea adostu dute Ipar Euskal Herriko kultur programatzaile erreferentzialek.

Thierry Malandain bere izena daraman ballet konpainiaren izenean eta Maitaldia festibaleko programatzaile gisara agertu da, Damien Godet Baiona Euskal Herriko Eszena Nazionaleko zuzendari gisara, François Maton Atabal gaurko musiken guneko zuzendari lanetan eta Marc Mauny Ravel festibala ordezkatuz elkarrekin agertu dira.

Hiriburuko antzokia ostiraletik goiti okupatuko dute kulturgileek, eta gune horretan berean ostegun honetan Ipar Euskal Herriko eragile nagusietako batzuk elkartu dira, inoiz ikusi gabeko elkarlan bat aurkezteko. Protestekin bat egiteaz gain, haien aurreikuspenen berri eman dute, eta elkarrekin egituratzeko elkarlana aurkeztu ere.

Borondate partekatua

Kultura programatzaileek, «borondate partekatua dugu berriz elkarlanean eta ez konkurrentzian berrabiatze aberats eta indartsua egiteko» adierazi dute.

«Kultura lurraldea irudikatzen ari da» diote, eta lurraldearen baitan eskaintza hobeki egituratuz, bai artistek baita ikuslegoak ere, horren onura izango dutela nabarmendu dute. Ikuskizunen difusio hutsaz gain, konpainiak sostengatzeko bideak atzematea ere bada helburua, koprodukzioen edo egonaldi partekatuen bidez, besteak beste. Eta zentzu horretan, eskualdeko taldeei zuzentzea aurreikusten dute, bereziki Eszena Nazionala eta Atabalen programazioetan.

Godet zuzenekoak berriz abiatuko direnerako aurreikusitakoari buruz mintzatu da: «Udan egin genuen bezala, itzulera progresiboa izanen da, protokola ere plantan ezarri beharko dugu».

Garaian neurriak betetzeko izan zuten gaitasuna ere nabarmendu du, eta Hego Euskal Herriari begira ere eman da, neurriek duten zentzugabetasuna azaleratzeko: «Ulergaitza da, bestaldean irekita daude, eta osasun baldintzetara egokituta, hemen ere egin daitekeela frogatu dugu». Eta itxierak dakarren egoera zaila izan du gogoan, eta ez soilik artista eta teknikarientzat, baizik eta horren inguruan lan egiten duten ostalaritzako «langile prekarioak» ere.

Hautetsien sostengua

Egoera zail honen aitzinean hautetsi anitzek publikoki haien sostengua erakutsi diete kulturgileei, ostegun honetako agerraldian horietako batzuk bildu dira. Jean-Michel Barate Angeluko axuanta eta Lankidetza Kulturalerako Erakunde Publikoko ordezkaria, Yves Ugalde Baionako kultur zinegotzia, Sandrine Derville Akitania Berria eskualdeko presidente ordea eta Max Brisson senataria, Senatuko kultura batzordeko presidente ordea. Azken honek, Roselyne Bachelot-Narquin Kultura ministroarekin tarteka elkartzen dela aipatuta, gauzak aitzinarazteko lanean ari dela azaldu du.

«Lehen aldia da lau kultur egiturak elkarrekin agertzen garela, eta kultur sasoiari hastapen hitzartu baten berri eman nahi genuela esateko izan da, hori hautetsien aitzinean egitea garrantzitsua da, lanean ari garela ikus dezaten, gero beraien esku diren gauza batzuendako, diru-laguntzak esaterako» baieztatu du zuzendariak.

Elkarlan horren oinarriak erakusteko programen datak aurkeztu dituzte. Ravel musika jaialdia abuztuaren 22tik irailaren 10era iraganen da, Maitaldia dantza festibala irailaren 10etik 19ra, Atabalen denboraldi berria iraila erdian abiatuko da, Baiona Euskal Herriko Eszena Nazionalaren hitzordu bereziak irailaren 21etik 28ra eta azken honen denboraldi berria urritik goiti.

Okupatzaileekin bat egiten

Programatzaileak egon diren gunean, biharamunean programatuak izan ohi diren artista eta teknikariak egonen dira. Karriketako ekimenekin batera Baionako antzokiaren okupazioa abiatuko baita orduan, gunea Eszena Nazionalak kudeatzen du, eta bertako zuzendariak, mobilizazio hori sostengatzen duela, eta era adostuan izaten ari dela azaldu du.

«Guretzat normala da elkartasuna erakustea, antzokiaren hallean egonen dira, gure sarrera saltokia lekuz aldatu dugu, eta beraiek, antzokian egonaldiak egiten izanen diren artistei lan egiten utziko dietela erran dute» azaldu du Godetek.

Asteleheneko biltzar orokorrean bozkatutakoarekin bat eginez, kulturgileak ostiralean mugimendua antolatzeko elkartuko dira Eszena Nazionalean, eta orain arte bezala iragaten baldin bada elkarrekin mobilizatzen jarraitzeko arazorik ez dela erranen gaineratu du zuzendariak: «Gehienak gurekin lan egiten duten artista eta teknikariak dira, elkar ezagutzen dugu».

Protesta ekintza Malandain Ballet Biarritzen baitan

Biarritzeko ballet konpainiako elkarkidea den Martin Harriaguek performance bat egin du, egungo egoera salatzeko, eta kulturaren mundua hetsia dela adierazteko. Horretarako, bere burua biluzik kutxa garden baten barruan sartu du taldearen egoitza den Gare du Midi antzokiaren aitzinean, eta horren bideoa interneten zabaldu du.

Konpainiako dantzariek ere, antzokiak hutsik egon beharrean, udaberriarekin bat kulturak loratu behar duela adierazteko nahiarekin, bideo bat zabaldu dute sareetan.