Hilabetero bezala, urriko azken ostiralarekin batera milaka lagun kalera atera da euskal hiri eta herri ugaritan, euskal presoak etxeratzeko ordua badela aldarrikatzeko. Batetik oraindik ere jasaten dituzten eskubide bortxaketak salatu dituzte, baina txanponaren beste aldean Aieteko hamar urteurreneko ekitaldietan hau lehentasuna duena afera dela berretsia izan dela nabarmendu dute.

«Une erabakigarria da hau, euskal gizarteak berriro ere adierazi baitu presoen auziak lehen mailako kezka izaten jarraitzen duela», aipatu dute Sarek eta Etxeratek herriz herri irakurri den adierazpenean. Joan den larunbatean Donostian Sarek eginiko manifestazioaren emaitza hartu dute adibide. «Gizarte gisa, arduradun sindikal, politiko eta sozialekin batera mobilizatzeko eta kalera irteten jarraitzeko beharrak erantzuna izango du datozen hilabeteetan eta urtarrilaren 8an Sarek berriro deituko dituen mobilizazioetan», erantsi dute.

Hala ere, egoera zaila izaten segitzen duela oroitarazi dute, ezer baino lehenago: «Igarotzen den egun bakoitzeko, 24 orduz gehiago urratzen dira eskubideak. 197 presoren kopurua ezin da datu hotz bat izan titular batentzat, izen eta abizenak dituzten beste hainbeste pertsona, bakoitzak bere familia- eta gizarte-ingurunearekin, guztiak ere eskubideak dituztenak, kondena luzeak bete dituzte, isolamendu eta muturreko murrizketekin. Horietako askok aske egon beharko lukete lege arrunta aplikatuko balitzaie», berretsi dute.

«Gaizki tratatuak berriro»

Honekin batera, hamargarren urtemugako hauek «berriz ere gaizki tratatuak sentitu izan garen egunak izan dira, sufrimendu guztiak onartu beharrean, sakabanaketak ekarri duenaren salaketa berriro kriminalizatu delako. Sakabanaketaren biktima izan zen Ruben Garateren omenezko horma-irudia Otxandion debekatzeak egiaztatu besterik ez du egiten biktima guztiak ez direla berdinak, kasu batzuetan kotoiaren froga behar dela, beste batzuetan ez bezala».

«Kontakizunari dagokionez, ekarpen bat egin diogu, halaber, Nafarroako Gobernuaren Bizikidetza Planari, gure ustez ezinbestekoa den zerbait sartzeko: presoak aske izateak ekarriko lukeen aktiboa, proiektu horretan lagundu ahal izan dezaten», jakinarazi dute Sarek eta Etxeratek.

Beren egoeraren irakurketan, «ziurgabetasun garaia ere bada hau; izan ere, espetxe-politikaren aldaketak mapa onargarriago bat ezarri du presoentzat eta senideentzat, baina salbuespenari eusteak, adibidez, Unai Fanori hirugarren gradua baliogabetzea eragiten dio, kalean hamar hilabete eman ondoren, bere familiarekin, ezarritako baldintza guztiak errespetatuz eta bere bizitza aske berregiten saiatuz; edo Mikel Arrieta Martutenen gaixo dagoen presoaren egoeraren blokeoa, 2020an bete zituen zigorraren hiru laurdenak, eta txosten baten zain dago, bere gaixotasuna duintasunez artatu ahal izateko».