Oporraldietan, tratu txar psikologikoak jasaten dituzten emakumeek errazago ikusten dituzte eraso horiek, eta biktimak berak ere kontzientzia handiagoa du haien egoeraz; beraz, irailean gora egin ohi dute informazio eta zerbitzu espezializatuen eskaerek.

Marta Mariñas genero-indarkeriaren biktimei laguntzen espezializatutako psikologoak eta Laia Rosich Generalitateko indarkeria matxistak desagerrarazteko zuzendari nagusiak Efe ajentziari azaldu diotenez, nahiz eta tratu txarrak egiturazkoak eta urte osoan etengabeak izan, udak bere berezitasunak ditu, eta kasu askotan arrisku-egoerak larriagotzen dituzte, neurri batean erasotzailearekin denbora gehiago pasatzen delako.

Honekin batera, Mariñasek nabarmendu duenez, oporretan bikoteek denbora gehiago ematen dute inguruko beste kide batzuekin, hala nola familiarekin edo lagunekin, eta, horren ondorioz, pertsona gehiago jabetzen dira erasotzaileak biktimarekiko duen hitzezko edo ingurumeneko indarkeriaz.

Egoera horietan, ez zaio biktimari bere jokabide pasiboa aurpegiratu behar honako esaldi hauekin: «Ez al duzu ikusten zer esan dizun?», «Nola uzten diozu horrela tratatzen?» edo «zu banintz, ez nituzke gauza horiek jasango».

«Biktimari ez zaio ezer aurpegiratu behar, erasotzailearengan jarri behar da begirada, baina hainbat gauza esan daitezke: 'Ez zait gustatzen nola hitz egin dizun'», esaterako.

«Biktimari azaldu behar zaio, gainera, zu hor zaudela behar duen guztian laguntzeko edo laguntzeko», erantsi du psikologoak, eta indarkeria jasaten duen edo erasotzailea ezagutu aurretik pertsona hori zen guztia iraintzen duten emakumea gogoratzeari ez uzteko aukera azpimarratu du.

Adituak informazio- eta laguntza-zerbitzu batean (SIAD) lan egiten du, eta adierazi du emakumeak sentitu behar duela laguntza-sare bat duela eta ez dutela epaitzen inguruko pertsonentzat agerikoak diruditen tratu txarren egoeren aurrean.

«Inguruneak konplexutasun hori onartzen ez badu eta emakumea epaitua sentitzen bada, are bakarrago eta indar gutxiagorekin sentituko da hortik irteteko. Gure iruzkinak indarkeria erabiltzen duen pertsonarengan jarriko ditugu, eta ez indarkeria jasotzen duenarengan», adierazi du.

Mariñasek gogorarazi du beste pertsona batek salatzea «konplexua» dela eraso psikologiko eta antzerako eraso sotilen kasuan.

Horrez gain, Laia Rosichek adierazi du udan, konfinamenduan gertatu zen bezala, emakumeak ahultasun handiagoko egoeran egon daitezkeela, haren aurkako indarkeria erabiltzen duen pertsonarekin egun asko jarraian igarotzen dituztelako.

Babes soziala, gero eta handiagoa

Udan eraso gehiago egoteari buruzko datu erabakigarririk ez badago ere, Genero Berdintasunaren Behatokiak datuak ditu irailean zerbitzu espezializatuei egindako informazio-eskaeren kopurua handitzen dela adierazteko.

Eta bikotekideaz gain, udan ere interakzio sozialeko espazio gehiago izaten dira, eta horietan «ziurrenik indarkeriak gertatzen edo agerian jartzen laguntzen duten faktoreak ematen dira».

«Uda ostean, informazio- edo laguntza-eskariak gora egin duela ikusi ohi dugu, hainbat egoera bizi izan direlako, hala nola funtzionatzen ez duen harreman baten barruan egotea, edo baimendu gabeko harremanen bat edo norbaitekin hitz egiteko edo pentsatzeko norbait behar izatea eragiten duen esperientziaren bat izatea», azaldu du.

Rosichek dioenez, emakumeak arrisku-egoera posibleari buruz duen pertzepzio hori eta biktimari duela urte batzuk beste alde batera begiratuko lukeen ingurune batek ematen dion laguntza elementu positiboa da, eta tratu txarren eta erasoen (sexu-erasoak barne) aurrean kontzientzia handiagoa izateak azaltzen du.

«Azken urteotan konfiantza, elkartasuna eta babes soziala areagotu egin dira (...) emakumeak gutxiago epaitzen dira sufritu duena azaltzen duenean; lehen, zure aurkako epaiketa zen, zuk sentitzen zenuen gertatu zenaren erruduntasuna», adierazi du.