Hasieran, gerra laster amaituko zela pentsatu zuen. Zaurituta, etxea suntsituta eta «25 egun ezer gabe» bizirautera behartuta, Yusef Mehna, beste milaka bezala, Gazako eremuaren hegoaldera abiatu zen.

Kamioietan eserita, autoetan pilatuta, astoek tiratutako gurdietan edo oinez, milaka palestinarrek ihes egiten dute Israelgo Armadak Israel, Egipto eta Mediterraneoaren artean dagoen lurralde txikiaren iparraldearen aurka egiten dituen eraso etengabeetatik.

Mehna Jabaliatik abiatu zen, Gazako iparraldean, eta Rafahra iristea espero zuen, Egiptora iritsi baino lehen dagoen azken hirira. Baina bere bidaia gelditu egin zuen 25 kilometro eta zortzi orduko bidaia nekagarri baten ondoren.

«500 shekel (120 euro) ordaindu ditut Jabaliatik iristeko eta ez dut diru gehiago aurrera jarraitzeko», azaldu dio gizonak AFPri, bere seme-alabez inguratuta.

Emaztea, gaixorik, gurpildun aulkian dago eta «astoek, kamioiek eta autoek tiratutako orgak» alokatu behar ditu distantzia txikietarako eta batzuetan oinez joan behar izan dute. Gidari gutxik onartzen dute bidaia luzea erregai faltagatik.

Bere inguruan, Bani Suheilan, Jan Yunes errefuxiatuen eremuaren ekialdean, seme-alabak dituzten ehunka familia zain daude.

Israelgo Armadak dio eremu hau «seguru samar» dagoela, baina igandean hegazkin batek jaurtitako lau bonbak hamar bat etxe suntsitu zituen. Mohamed Zaqut Gazako ospitaleetako buruak AFPri azaldu dio hamar hildako izan zirela, tartean emakumeak eta haurrak.

Ogirik gabe

Bi etxetatik bat suntsituta dago edo kaltetuta geratu zen Gazan, non milioi eta erdi desplazatu dauden, NBEren arabera. Hiru egunetan, ia 200.000 pertsonak iparraldetik alde egin zuten hegoalderantz.

Jendetza horrekin, hilean 140 euro inguruko alokairuak gaur egun 500 eta 1.000 euro artean eskaintzen dira.

«Alokairua? Ogirik ere ez dut aurkitzen nire seme-alabak elikatzeko», deitoratu du Um Yaqubek. 42 urte ditu eta duela hiru egun iritsi zen Jan Yunesera senarrarekin eta zazpi seme-alabekin.

Ogia eskuratzea hain zaila da «Gazako errota bakarrak jada ez duelako funtzionatzen elektrizitate eta erregai faltagatik», NBEk azaldu duenez.

«Lurrean egiten dugu lo»

Israelen mendeku operazioa hasi aurretik, Gazako biztanleen %80 baino zertxobait gehiago pobrezian bizi ziren, eta ia bi heren nazioarteko laguntzaren mende zeuden, NBEren datuen arabera.

Gosea ez da Yaquben arazo bakarra. «Nire senarrak bihotzeko arazoak ditu», dio, eta bere 20 urteko alaba Rimek «ohe ortopediko batean egon beharko luke».

«Baina denok lurrean egiten dugu lo, hautsetan, eta ez dugu manta bat bera ere, nahiz eta gauean hotz handia egin», azpimarratu du.

Bere senarra, Atef Abu Jarad, 47 urtekoa, eskolako lehen solairuko gela batean dago, familiak eta beste dozenaka pertsonak kanpatzen duten lekuan.

«Ez daukat semeentzako janaria erosteko Shekelik», deitoratu du. Dena den, dendek ez dute mineralik, haurrentzako esnerik, haurrentzako pixoihalik edo pasta lehorrik.

Desplazatuek elikadura laguntza pixka bat jasotzen dute. «Arroz pixka bat zazpiren artean partekatzeko...» laburbildu du.

Urari dagokionez, iturri batera joan behar da haren bila, ilara luze batean itxaron ondoren.

Rim alabak alde batera utzi behar izan zituen jaio zenetik hartzen dituen analgesikoak, bizkarrezurreko eta sorbaldako malformazioak baititu.

«Minak lo egitea eragozten dit, baina ezin dugu sendagairik erosi» anai-arreba txikiek «elikatu beharra» dutelako, dio etsita eta gosez.