Lakuako Gobernuak 17,6 milioi euro bideratuko ditu mahastizaintza eta ardogintza sektorerako laguntza gehigarrietan, eskaintzaren eta eskariaren arteko egungo desoreka arintzeko.

Ekonomiaren Garapen, Jasangarritasun eta Ingurumen Sailak ohar batean azaldu duenez, lehen neurria astearte honetan egindako Gobernu Kontseiluan onartu zen, Arantxa Tapia sailburuak Araban kokatutako Errioxa Jatorri Deitura Kalifikatuko mahastiak uzta berderako 2024ko laguntzetarako deialdia egiteko emandako agindua babestu ondoren.

Uzta berdearen bidez, mahasti-mahats sortak kentzen dira, oraindik heldu gabe daudenean ardogintzarako mahatsa ekoizteko erabiltzen direnak. Horrela, lursailaren errendimendua zerora murrizten da, eta laguntzaren xede den mahasti partzelan ezin da mahatsik bildu gabe utzi.

Hasieran esleitutako partida 1.800.000 eurokoa da. Hala ere, eskaera onargarri gehiago egonez gero, funts propioekin handitu egingo da partida, guztira gehienez 1.500 hektareari erantzun ahal izateko.

Lakuaren esanetan, uzta berderako laguntza eskatzen den lursailak honako lehentasun irizpide hauei haztapena aplikatzean lortutako puntuazioaren arabera ordenatuko dira: Babestutako Jatorri Deitura batean inskribatutako lursailak, baldin eta horien azalera, osorik edo gehienbat, mahats tinta ekoizteko erabiltzen bada; 1980. urtetik aurrera landatutako mahasti partzelak; eskatzailea mahastizain gaztea izatea, laguntza eskabidea aurkezten duen urtean 40 urte baino gehiago ez izatea; titulartasun partekatuko erregistroan inskribatutako ustiategiak.

Errendimenduen murrizketa

Sailak, gainera, mahastizaintza eta ardogintza sektorerako zenbait laguntza zehaztu ditu urte honetarako, uzta berdearen arloko laguntzari gehituko zaizkionak. Haien artean dago errendimendua murrizketagatik eskainitako diru-laguntza.

Errioxako Kontseilu Arautzailearen erabakiak eragindako mahastizainei lagunduko die Lakuak, %10eko murrizketa ezartzen baitu mahats tintaren ekoizpenean, zenbateko hauekin: 50 Ha-tik beherako ustiategiak 487,5 euro jasoko dute hektarea bakoitzeko; 50 eta 100 ha bitarteko ustiategiak, 325 euro hektarea bakoitzeko; eta 100 Ha-tik gorako ustiategiak, 130 euro hektarea bakoitzeko. Guztira, Lakuak 5,6 milioi euro bideratuko ditu neurri horretara.
Merkataritza fondoa galtzearen konpentsazioa ere iragarri du, hektareako 1.462,5 euroko laguntza kuantifikatuz eta 10 hektareara mugatuz. 2,2 milioi bideratuko ditu neurri honetara.

Ardoaren borondatezko destilazioa

Azkenik, 2023an bezala, 2024an ere ardoaren borondatezko destilazioa laguntzeko agindu bat argitaratuko da, EAEko Nekazaritza eta Elikadura Industrien Erregistroan establezimendu aktibo bat duten eta establezimendu aktibo horretan Errioxa JDKaren babespean ardoa ekoizten duten ardogintzako enpresentzat.

Halaber, destilazioa ukituko duten zatiak egongo dira, baina 2024an destilazio bolumenak honela definitu dira: Errioxa JDK-k babestutako eta EAEn ekoitzitako ardoaren ekoizpen osoaren ehuneko ehun 2023an, 250.000 litrotik beherakoa bada; Errioxa JDK-k babestutako eta EAEn ekoitzitako ardo guztiaren %50 2023an, 250.000 litrokoa edo gehiagokoa eta 500.000 litrotik beherakoa bada; eta Errioxa JDK-k babestutako eta EAEn ekoitzitako ardoaren ekoizpen osoaren %20 2023an, 500.000 litrokoa edo gehiagokoa bada.

Era berean, portzentajeak igo edo murriztu ahal izango dira funtsen eskuragarritasunaren arabera. Laguntzaren intentsitatea 0,958 euro litroko izango da ardo beltzean, eta 0,865 euro litroko ardo arrosan. Zenbateko horiek KPI aplikatu ondoren berrikusi dira. Gobernuak 8 milio bideratuko ditu destilaziorako laguntza honetara.

2023an ez bezala, bolumen destilagarriaren hasierako eskaera egingo da aurten, eta laguntza ebatzi eta bolumen eskabide guztien arabera eman ondoren, upeltegiek destilazioa egingo dute, eta destilazioa 2024ko urriaren 15a baino lehen egin beharko da.