Botere publikoek urteurren bat ospa dezaketenean, ez dute aukera galtzen. Atzo Julien Charles Pirinio Atlantikoetako prefetak Ipar Euskal Herriko alokairuen prezioen erregulazioa ezartzen duen Prefektura Erabakia sinatu zuen, Gobernuak prozedura hau martxan jartzeko Euskal Hirigune Elkargoaren eskaera onartu eta urte betera. Azaroaren 25ean indarrean sartuko da neurria.

2018tik legean aurreikusia, prezioen arautzeak gehienezko prezio bat finkatzen du iraupen luzeko alokairuentzat. Eremu tentsionatuko 24 herriei aplikatuko zaie: Ahetze, Angelu, Arbona, Arrangoitze, Azkaine, Basusarri, Baiona, Biarritz, Bidarte, Biriatu, Bokale, Ziburu, Getaria, Hendaia, Jatsu, Lehuntze, Larresoro, Mugerre, Donibane Lohizune, Hiriburu, Urketa, Urruña, Uztaritze eta Milafranga.

Zehazki, urtero metro koadroko alokairuaren batez bestekoa kalkulatuko da etxebizitza kategoria batzuetan. %20ko errekargua erantsiko zaio, eta aurrerantzean ezin izango da prezio horretatik gora alokatu. Adibidez, 45 metro karratuko T2 batendako, Baiona Handian 1946 aurreko eraikin batean gehienezko prezioa 603 eurotan finkatua izango da, gaur egun merkatuan 850 euro arte igo daitezkeen prezioen aldean.

Jean Rene Etchegaray Euskal Hirigune Elkargoaren presidentearentzat dekretu honek ahalbidetuko du «gehiegizko alokairuen eta abusuzko errenta igoeren aurka jardutea, gure herrikideen erosahalmena zaintzeko».

Simulagailua interneten

Alokairuaren kontrolak ezarritako gehieneko prezioa zenbait irizpideren arabera desberdina izango da: eremu geografikoa, ostatuko gela kopurua, eraikinaren eraikuntza urtea, alokairua pisua edo etxea den eta alokairua altzariz hornitua den edo hutsik dagoen. Elkargoaren webguneko orri batek, «astean zehar euskaratuko dutena», maizterrei simulazio bat egitea ahalbidetuko die. Jabearekin harremanetan jartzeko aukera ere eskaintzen du, araudi berriaren araberako prezioa jar dezan.

Xehetasun garrantzitsua: prezioaren kontrola azaroaren 25etik aurrera sinatutako alokairu berriei bakarrik aplikatuko zaie, etxebizitza baten lehen alokairua, jabea aldatzea edo errentamenduaren berriztapen tazitoa bada. Egungo alokairuei eta etxebizitza sozialei ez die eragingo.

Maizter bati errenta medianaren %20ko igoera gainditzen duen alokairua eskaintzen bazaio, bere esku egongo da errentatzailearekin harremanetan jartzea. Adostasunik ez badago, maizterrak departamentuko kontziliazio batzordera jo dezake. Bitartekaritza horrek arrakastarik ez badu, Elkargoko Etxebizitza Sailera jo dezake, honek berak Estatu frantseseko zerbitzuetara bideratuko du gaia, edo auzia zuzenean epaitegietara eraman.

Errentatzaile gogorrek jakinarazpen bat edo zigor bat jaso dezakete «pertsona fisikoarentzat 5.000 euro arteko isunarekin, eta pertsona juridikoentzat 15.000 euroraino», zehaztu zuen Julien Charlesek.

Alokairuen prezioen kontrolak dagoeneko zenbait hiri handitan aplikatzen dira. Parisen 2019an ezarri zuten, eta alokairuen igoeraren -%4,2ko moderazioa ekarri zuen.

Alda maizterren defentsarako elkarte abertzaleak ontzat jo zuen «alokairuen gorakada mugatzea ahalbidetuko duen neurria» eta gizarte zibilaren eskakizunetatik datorrena, bere presidentekide Malika Peyraut-en esanetan. «Euskal Herrian neurriaren eraginkortasuna frogatu behar dugu», adierazi zuen, ezarri beharko diren kontrol neurriei erreferentzia eginez.