Dastatu elikagai bizi bat, mila aldaeratan, sagu bihurtu arte

Oihartzun handia lortu du International Cheese Festivalek eta gaztazalez bete da Donostiako Kursaala. Adituei soilik ez, herritarrei ere piztu zaie jakin-mina. Hainbat jatorritako 38 postutan barna dastatze saio gidatua egin dute batzuek, artzain eta gaztagileak ezagutuz. Goazen beraiekin...

Champion of the Champions lehiaketarekin ernatu da eguna. Lehendabizikoz egin da eta bigarren garaipena eman dio Norvegiako Kraftkar gazta urdinari. Bezperan munduko gaztarik onena aukeratu zuten, eta atzo, berriz, World Cheese Awards-eko edizio guztien arteko onena. Bigarren lekuan, euskaldun bat, Ossau Iraty Agour, eta hirugarren, Le Gruyere AOP Premier Cru suitzarra.

Pozik jaso dute hirurek aitorpena, Gazta Marketeko saritu Rey Silos asturiarrak bezala, ikusminez betetako hamaika begiren aitzinean. Baita sudurrak ere, eta mingainak eta eskuak... Merkatura igarota, zentzumen guztiak piztu dira.

Bartzelonan hasi dugu itzulia, Llucanes-eko Olost herrian, Raixago gaztandegia bisitatuz. Behi esne gordinez eta eskuz egindako jakiak dastatu ditugu. Naturala izanik azal eta guzti jatea gomendatu digute.

«Zer probatu nahi duzue?» galdetu digu Moncedillo gaztandegi segoviarreko langileak dozena bat laguneko taldeari. Berehala jaso du erantzuna: «Zaharra!». «Bada, suspendituta zaude! Lehenbizi suabea dastatu behar da eta gero fuertea. Begira, aurpegiaren kolorea aldatzen ari zaizu», erran du zirika.

Mailopeko Antsoneak ere utzi du irakaspena. Esnea gatzatzeko gatzagia bildotsaren urdailetik lortzen dela azaldu, eta Idiazabal eta Artzai Gazta bereizteko gakoa eman digu. Lehena ardi latx eta Karrantzako ardi esnearekin egina da, baina baliteke ekoizpen desberdinetako esnea izatea. Bigarrenak, aldiz, artzain beraren esnearekin egina dela ziurtatzen du. Maider Agirrebeñak gaztak atzealdean duen zigilua erakutsi du: «Artzainena 99 zenbakiarekin hasten da beti».

Laukia, izozki formakoa...

Bartzelonara hurbildu gara berriro, Muntanyola eta Artefor gaztak ezagutzeko, baita Ampans fundazioa ere. David Morerak esplikatu duenez, proiektu sozial batean ari dira lanean buruko aniztasun funtzionala duten pertsonekin. Beren artaldea dute, behiak eta ahuntzak ere badituzte, eta bufalo esnea hartzen diote ondoan duten ekoizleari. «Ez da erraza, baina pertsonalki konkista bat da».

Jordi Arroyo kidearekin lauki eta lingote formako gaztak dastatu ditugu, baita itsasoko urarekin garbituak ere. Agertu duenez, mikroorganismo multzo bat da gazta, denak biziak. Horregatik, etengabe aldatzen da, hezetasunaren eta tenperaturaren arabera, bertzeak bertze. «Ahuntz gazta hau gazte ekarri dut. Bestela ez lidakete sartzen utziko, usainagatik...».

Asturiaseko Arenas de Cabraleseko Vega de Tordin gaztandegiko seigarren belaunaldiko Dorita pasio hutsa da eta bere gazta intentsoa primeran doa marmeladarekin. «Maitasunez eta arretaz» lan eginez, Cabrales gaztarik onenaren saria irabazi, eta jatetxe batek 11.000 euro ordaindu zizkien gazta bategatik.

Eta, dastatzea bukatzeko, zer hoberik Zamorako La Antigua de Fuentesauco-ren ardi gazta baino... Petaloak atera dizkiote, eta barkillo gainean zerbitzatu; izozkia dirudi benetan.