Abertzaleek oso emaitza onak lortu dituzte Herriko Etxeetako hauteskundeen lehen itzulian

Sorpresak eta aldaketak abertzaleek babestutako zerrenden eskutik iritsi dira Herriko Etxeetako hauteskundeetako lehen itzulian. Urruñan, Ziburun eta Biriatun zerrenda bozkatuenak izan dira. Biriatun ez da bigarren itzulik izango. Auzapez berria izango dute.

Herri esanguratsuetan irabazi dute ezkerreko abertzaleek babestutako zerrendek. Urruñan eta Ziburun garaitu izana historikotzat jo daiteke, eskuina izan baita beti horietan nagusi.

Biriatun zerrenda abertzale eta ekologista gailendu da, 1989tik auzapeza izan den Michel Hiriarti aurrea hartuz. Bi zerrenda lehiatu dira eta, beraz, bozen %50 baino gehiago lortuta, Solange Demarcq-Eguiguren izango da auzapez berria.

Oso datu garrantzitsua Uztaritzekoa izan da. Duela sei urte abertzaleek alkatetza eskuratu zuten. Legealdi honetan arazoak eta kalapitak izan dira zinegotzi batzuekin, baina igande honetan oso indartuta atera da Bruno Carrere auzapeza buru duen Uztaritze Bai zerrenda (%45,23) .

Lehenengo itzuli honetan, mila biztanletik gorako herrietatik hamabitan zerrenda bakarra aurkeztu da hauteskundeetara. Gutxiengo parte-hartzea izan behar zen lehen itzulian garaipena lortzeko. Horrela izan da Lapurdiko Hiriburun eta Nafarroa Behereko Aiherra eta Baigorrin, eta hurrenez hurren, Alain Iriart, Arnaud Gastambide eta Antton Curutcharry izango dira auzapez. Hiru zerrenda horiek EH Bairen babesa dute, abertzaleekin batera beste sektore batzuk elkartu badira ere.

Etchegaray, nagusi

Hiriburuan, Baionan, Jean-René Etchegaray gailendu da lehen itzulian. Duela sei urte ez zuen halakorik lortu, nahiz eta bigarrenean Alderdi Sozialistako Henri Etchetori irabazi zion. Horrela, kargua utzi berrian zuen Jean Grenet ordezkatu zuen. Baionako auzapez berria Ipar Euskal Herria barnebiltzen duen Euskal Hiriguneko Elkargoko lehen lehendakaria izan da, 2017an erakundea sortu ondoren.

Etchetoren zerrendak ezin izan du 2014ko emaitza errepikatu lehen itzulian, eta ez soilik bere familiako beste hautagai bat aurkeztu delako (Mathieu Bergé, %11,2), Etchegarayk aurrera egin duelako baizik (%40,33; eta Etchetok %29.76). Jean-Claude Iriarte abertzalearen zerrendak izan dezake zeresanik oraindik bigarren itzulirako, %13,12 lortu baitu.

Baionarekin batera Angeluk eta Biarritzek osatzen dute Ipar Euskal Herriko hirigune nagusia. Angelun ez da bigarren itzulirik izango, egungo auzapezak, Claude Olive eskuindarrak, %67,22 lortu duelako. Sekulako garaipena.

Biarritzen izan da ezustea, orain arteko auzapezaren zerrendak izugarrizko porrota izan baitu. Seitik bosgarrena geratu da (%12,21). Zentrokoak dira, Macron presidentearen aldekoak. Maider Arosteguy eskuindarrak irabazi du (31,46). Aliantzak egiteko ordua iritsi da bigarren itzulirako.

Lapurdiko kostaldeko beste bi herri nagusietan sorpresa gutxi: Donibane-Lohizunen eskuineko Jean-François Irigoyen auzapezak irabazi du eta ez da bigarren itzulirik izango (%50,54), eta Hendaian Kotte Ezenarro ezkertiarrak emaitza ona lortu du bigarren itzulirako (%41.08). Orain arte gobernukide izan dituen abertzaleek ere oso emaitza ona lortu dute (%18,37).

Nafarroa Behereko hiriburuan ez da bigarren itzulirik izango. Laurent Inchausperen zerrendak %55,19 lortu du Donibane Garazin. Halere, Xabi Larre abertzaleak aurrera egin du duela sei urteko emaitzekin alderatuta. Orduan ere bi zerrenda ziren lehian, eta eskuineko hautagaiak %66,7 lortu zuen orduan.

Donapaleun ere jakin-mina zegoen. Jean-Jacques Loustaudaudine 1995tik zegoen auzapez eta oraingoan utzi du. Barthelemy Aguerrek hartu nahi zuen oinordetza. Aguerre Erregioko kontseilaria ere bada eta nahiko polemika izan ditu azken urteetan zenbait aferekin. Azkenean, Charles Massondo zentristak irabazi du (%63,25). Abertzalea ez izanik ere, Aguerreri aurre egiteko Massondori boz ematera deitu zuen EH Baik.

Zuberoan, hiriburuan ere aldaketa. Louis Labadot komunistak irabazi du lehen itzulian (%37,61) eta egungo auzapeza bigarren geratu da (%33,45). Abertzaleek babesten duten Beñat Elkegarayren zerrendak (%28,92) zer esana izango du bigarren itzulian.

Abstentzio handia

Abstentzioak eragin nabarmena izan du gaurkoan, eguerdian duela sei urte baino parte-hartze handiagoa izan bada ere Pirinio Atlantikoetako Departamentuan (Ipar Euskal Herria barruan duena), ofizialki emandako datuetan. Igoera txikia izan da, baina harridura sortu du, izan ere, koronabirusaren krisiak abstentzioa asko handituko zuela uste baitzuten denek.

Hala eta guztiz ere, parte-hartzea, azkenean, 2014koa baino dezente txikiagoa izan da (8 punturen bueltan jaitsi da). Estatu mailan are eta apalagoa izan da, 17 bat puntu jaitsi baita. Koronabirusak, espero bezala, eragina izan du. Eragin horren garrantzia eta hauteskundeak bertan behera utzi ez izana soka ekarriko dute oraindik, bigarren itzulia ere egiteko baitago. Hitzordua hurrengo igandean jarrita dago eta, jakina, orduan osasun larrialdia areagotuko dela aurreikus daiteke.