Buru osasuneko arazoak dituzten indarkeria matxistaren biktimek egoitza izango dute Nafarroan

200.000 euroko aurrekontuarekin, egoitza-baliabide berezia irekiko du Nafarroak indarkeria matxistaren biktima izan diren eta osasun mentaleko arazoak edo adikzioak dituzten emakumeentzako. 2024an irailaren bukaerara arte indarkeria matxistagatik 1.685 salaketa jaso zituen Nafarroako Fiskaltzak.

Nafarroak egoitza-baliabide espezifiko bat jarriko du osasun mentaleko arazoak edo adikzioak dituzten indarkeria matxistaren biktima diren emakumeentzat, eta datorren urtean zehar horretarako utzitako higiezin bat egokituko du, 200.000 euroko aurrekontuarekin, eta baliabideak eta arreta emango dizkio pertsona bakoitzaren arabera.

Astearte honetan eman dute honen berri Felix Taberna lehen lehendakariordea eta Lehendakaritza eta Berdintasun kontseilaria eta Patricia Abad Nafarroako Berdintasunerako Institutuaren (NABI) zuzendari gerenteak prentsaurreko batean. Bertan 2025eko berdintasunaren arloko berrikuntza eta jarduera-ildo nagusiak azaldu dituzte, NABIko Herritartasuneko, Ahalduntzeko eta Emakumeen Partaidetzako zuzendariordeekin eta LGTBI+ berdintasuneko zuzendariordeekin batera.

«Emakumeen eta gizonen arteko benetako berdintasuna bermatzea da Nafarroako Gobernuaren sei lehentasun politikoetako bat», nabarmendu du Felix Tabernak. «Botere publikoen erantzukizuna da emakumeen aurkako indarkeria-adierazpen guztiak prebenitu eta desagerraraztea, giza eskubideen urraketa baitira, eta, beraz, edozein gizarte demokratiko garatzeko oztopo».

Hala, gogorarazi du Nafarroako Fiskaltzak indarkeria matxistagatik 1.685 salaketa jarri dituela aurten irailaren 30era arte. Horietako 272 sexu-indarkeriagatik izan dira, hau da, «sexu-izaerako baimendu gabeko ekintza oro».

Gainera, NABIk Nafarroan emakumeen genitalen mutilazioa prebenitzeko eta horren aurrean jarduteko protokoloa eguneratzeko asmoa du.

Datorren urtean, halaber, indarkeria matxistaren ondorioz hildako emakumeen seme-alabentzako diru-laguntzen araubidea ezarriko duen Foru Dekretuaren garapena amaitzea aurreikusten da. Laguntza hori «berehalakoa, kudeaketa errazekoa» eta beste prestazio batzuekin «bateragarria» izango da, hala nola umezurtz-pentsioarekin edo larrialdietarako laguntzekin, Abaden arabera.

Aurrera egingo da ere leihatila bakarra sortzen eta emakumeen aurkako indarkeriaren biktima izatearen akreditazio guztietarako prozedura homogeneizatzen.

Gogora ekarri dute NABIk kudeatzen dituela biktimei eta bizirik atera direnei laguntzeko baliabideak, hala nola Sexu Indarkerietarako Arreta Integraleko Zentroa. Joan den apiriletik, egunero 24 orduetan, urteko 365 egunetan, arreta integral espezializatua eskaintzen die 16 urtetik gorakoei.

Halaber, harrera baliabideak, genero-indarkeriaren biktimei arreta integrala emateko taldeak, bai eta salerosketa- eta prostituzio-kasuetarako baliabide espezifikoa ere. Horretarako, 2025ean Nafarroako Gobernuak 2,1 milioi euro inguru izango ditu aurrekontuan.

LGTBI+ berdintasun-politikak

LGTBI+ berdintasun-politikak zeharka bultzatzeko, LGTBI+ II. Ekintza Plana egingo da. Horrekin batera, I. Ekintza Planaren ebaluazioa egingo da, Luna Martinicorena NABIko LGTBI+ Berdintasun zuzendariordeak adierazi duenez.

Kattalingune pertsonentzako arreta integraleko zerbitzuaren kudeaketaren lizitazioa 2025erako aurreikusita dago, kolektiboaren benetako eskubide-berdintasuna bultzatzen eta sustatzen aurrera egiteko eta eragiten dion genero-diskriminazioa gainditzeko arreta-neurri zehatzak garatzeko.

Nafarroako LGTBI+fobiari buruzko behatokia ere diseinatuko da, eta lanean jarraituko da toki entitateen eta elkarte eta kolektiboen eskutik, LGTBI+ berdintasun proiektuak sustatzeko, bainbat diru-laguntza deialdiren bidez.

Genero-berdintasunerako jarduerak

2025ean, Nafarroak berdintasun-politiketan aurrera nola egiten duen ebaluatuko da, politika horiek zehazten dituzten foru-legeen betetze-mailaren ebaluazioarekin.

Edurne Jauregui Herritarren, Ahalduntzearen eta Emakumeen Partaidetzaren zuzendariordeak azaldu duenez, NABIk Zainketen aldeko Tokiko Itunak bultzatzen jarraituko du 2025ean, itun horiek emakumeen eta gizonen artean berdintasunez banatzen laguntzeko. Dagoeneko 200 bat udalerri eta kontzejutara iristen dira, eta Nafarroako biztanleriaren %70 baino gehiagora.

Emakumeak eta neskak ahalduntzea da NABIren beste lehentasun politikoetako bat Emakume Politikoen Foroarekin edo emakumeen elkarte eta mugimenduetarako Emakume On ahalduntze programarekin.

Era berean, udal-eremuan berdintasun-ekintzak sustatzeko erakundeekin hitzarmenak egiten jarraituko dute ijitoen eta afrikarren komunitateen, emakume-elkarteen, emakume enpresaburuen edo salerosketaren biktima eta maskulinitate berriak sustatzeko helburua duten gizon-taldeen artean.