Hiri gehienek inguruko landa eremuek baino euri gehiago jasotzen dute

Munduko mila hiriren datuek adierazten dutenez, haietako % 60k inguruko landa-eremuek baino prezipitazio gehiago jasotzen dute, eta horrek berekin ekar lezake, esate baterako, bat-bateko uholdeek okerrera egitea dentsitate handiko hiri-eremu eraikietan.

Austingo Texasko Unibertsitatea (AEB) buru duen eta Pnasek argitaratzen duen ikerketa batek ondorioztatu duenez, hiri gehienek inguruko landa-eremuek baino euri gehiago jasotzen dute. Ikerketa horrek adierazten du kasu batzuetan aldea esanguratsua izan daitekeela, eta Houston hiria aipatzen du adibide gisa.

Nahiko ezaguna da urbanizazioak tenperaturan duen eragina, hiriak inguruko landa-eremuak baino beroagoak izaten baitira.

Bero-uharte efektu horrek kontrapartida bikia du, hau da, hiri-prezipitazioaren anomalia, non hiri-garapenaren presentziak eremu bateko prezipitazio kopuruari modu neurgarrian eragiten dion.

Prozesu horren argazki globala izateko, ikertzaileek sateliteetatik eta radar-sistemetatik datozen prezipitazioen datu-multzoak aztertu zituzten, 1.056 hiri horietan 2001etik 2020ra bitartean egunero izaten diren prezipitazioen anomaliak aztertuz.

Ikertzaileek, halaber, tokiko klima beroagoa eta hezeagoa bada, leku hotz eta lehorragoetako hiriekin alderatuta prezipitazio anomalia handiagoa izan dezakeela aurkitu zuten, Texasko Unibertsitateko Xinxin Sui ikerketaren lehen sinatzaileak azaldu zuenez.

Houstonez gain, prezipitazioetan anomalia handienak dituzten hiri handien zerrendan daude Ho Chi Minh (Vietnam), Kuala Lumpur (Malaysia), Lagos (Nigeria) eta Miami-Fort Lauderdale-West Palm Beach (AEB).

Hiriguneek euria leku batetik xurgatu eta beste batera biltzeko joera dute, estutzen den belaki bat bezala, eta ura indar handiagoz jaisten da alde horretatik, azaldu du Dev Niyogik, ikerketaren sinatzaile ere badenak. «Belakian duzun ur kantitatea berdina da, baina orain atmosfera estutzen duen dinamika moduko hori duzunez, ura leku horretatik ateratzeko gaitasun handiagoa duzu», gaineratzen du.

Eraikin altuen eragina

Zientzialariek hiri gehienek prezipitazio gehiago jasotzeko arrazoietako batzuk eman dituzte, besteak beste, eraikin altuak izateak, haizearen abiadura blokeatzen edo moteltzen dutenak, eta horrek airearen konbergentzia eragiten baitu hiriaren erdialderantz.

Eraikinek are gehiago indartzen dute konbergentzia hori haizeak moteltzen direnean, eta horrek airearen goranzko mugimendua areagotzen du, eta horrek ur lurrunaren kondentsazioa eta hodeien sorrera errazten ditu, euriak eta prezipitazioak sortzeko funtsezko baldintzak baitira.

Biztanleria da hiri prezipitazioen anomaliekin korrelaziorik handiena duen faktorea; izan ere, jende gehiago biltzen da hiri eremu trinkoagoetan eta altuagoetan, berotegi efektuko gas gehiago isurtzen dira eta, beraz, bero handiagoa izaten da.

Ikertzaileek diotenez, fenomeno horrek klima-aldaketaren etorkizunean sartzen diren hiri guztietan du eragina; izan ere, hirietan prezipitazioen probabilitatea handitzea, hiri inguruneak osatzen dituzten azalera iragazgaitzekin batera, bat-bateko uholdeetarako errezeta izan daiteke.

Hain ohikoa ez den arren, hiri eremu batzuetan inguruko landa eremuetan baino prezipitazio gutxiago izaten da, eta hori gertatzen da haranetan eta behe-lurretan daudenean, inguruko mendiek kontrolatzen baitituzte prezipitazio ereduak.

Egoera hori nabarmenagoa den hirien artean daude Seattle (AEB), Kioto (Japonia) eta Jakarta (Indonesia).