Azken trishawak, Kuala Lumpurreko kaleak argiztatzen dituzten bizitaxien amaiera

Malaysiar lantegi landatar batean, pneumatikoz betea, ile zuriko gizon estoiko bat, kamiseta eta praka motzez jantzita, triziklo ia bukatua ikuskatzen ari da. Choo Yew Choon bizitaxi-artisau beteranoa da, eta Penang uhartean, Kuala Lumpur iparraldean, desagertzeko bidean dagoen azken lanbidea dela nabarmendu du.

Baina urte batzuk barru erretiroa hartzeko asmoa du. Trishawak, edo pedalezko taxiak, ohikoak izan ziren Malaysian eta eskualdeko beste herrialde batzuetan. Bere ospea murriztu egin da eskualdeko garapen ekonomikoarekin batera garraio sistema modernoak eraiki ahala. Orain, benetako garraiorako ia interesik ez dagoenez, Chook jasotzen dituen eskaerak apaingarri edo bildumako objektu bezala erakusteko dira. Urtean hiruzpalau triziklo egiten ditu eta bakoitzak 7.500 ringgitenetan (1.700 dolar) saltzen ditu.

130 trishaws pasatxo daude Penangen, eta horiek hegoaldeko Malaca estatuan dauden dozena bakanetatik estilo ezberdina dute. Malacako trishaw-ak gidaria bidaiarien ondoan esertzeko diseinatuta daude, eta Penangekoak, berriz, atzetik dabiltza gidaria pedalei eragiten. Malaysiako kaleetan zehar, batak zein besteak turisten arreta erakartzen jarraitzen dute.

Duela mende bat hasi zen trishawseraikitzaileen familia baten laugarren belaunaldiko kidea da Choo. 80ko hamarkadaren amaieran hartu zuen lekukoa, hain zuzen ere, bere aitak osasun arazoak sufritu ondoren. Bere semeetako inork ez du trishaw-etan interesik, eta bera ere ez dago haiei irakasteko prest, lan gogorra delako eta aurkitzen zailak diren ordezko piezak eskatzen dituelako. Eta erretiroa hartzeko irrikan dago. «Agian nire semearen etxean geratuko naiz edo oporretara joango naiz», dio Chook irribarre txiki batekin. Mohd RASFAN