Lurpeko aparkalekuak ez dira irtenbidea

Duela zenbait egun, II. Zabalguneko lurpeko aparkalekuei dagokienez, Hiri Jarduketarako Plan Bereziaren (HJPE) proposamenak ezagutu genituen. Auzoko aparkaleku arazoa konpontzeko proposamenen artean, Zangoza kalean aparkaleku bat egitea aurreikusi da.

Planteamendu hori okerra dela uste dugu, zuhaitzez jositako eremu bati eragiten baitio eta oso zaharrak diren aleei eragiten baitie. Udak gero eta beroagoak dira klima aldaketaren eraginez, eta HJPEak berak adierazten eta Europak ezartzen dituen ingurumen konpromisoekin, itzal ugari eta freskagarria duten zuhaitz masadun hiri espazioak ezabatzea erokeria eta ausarkeria da, eta zuzenean eragiten dio Zabalguneko bizilagunen eta, oro har, Iruñeko herritarren ongizateari.

Gurutzeko Plaza alboko institutuko patioa da: haur-parkea, adinekoentzako bilgunea eta auzoarentzako pasabide eta harreman-gunea. Gaur egungo espazioaren ordez zuhaitzik gabeko beste bat jartzeak, udan zementu metatzaile termikoko masa batekin eta plazaren oraingo funtzioak kenduta, azalerako plazak kentzeaz gain, akats larria dakar ingurumenerako eta bizikidetzarako.

HJPEa onartu gabe, urrats bizkorrak ikusi ditugu Gurutze Plaza-Zangoza kalean aparkalekua egiten hasteko. Auzoaren gehiengoarekiko errespetu falta dela uste dugu; are gehiago, informaziorik gabe, gardentasunik gabe eta Zabalguneko pertsonen parte-hartzerik gabe egin denean.

Argi geratu zaigu obra proiektatzen eta zuzentzen duten arkitektura-taldeentzat, aparkalekua eraikitzen duen sustatzailearentzat, administratzen eta kudeatzen duen aholkularitzarentzat eta, beharbada, enpresa esleipendunak pozik uzten dituen eta inguruan bizi diren pertsonei proiektua saltzen dien udal-gobernu taldearentzat onura dakarrela, aparkaleku arazoen konponbide bakar gisa. Orain autoa urtean 60 euroan aparkatzen duen egoiliar bakoitzak 30.000€ ordaindu beharko lituzke garaje-plazako, eta urtean 500 € inguruko mantentze lanak egin beharko lituzke. Harrigarria da Nafarroako Gobernuak 100 metrora, Zangoza kalean bertan, egindako aparkaleku batek prezio horren erdia balio izatea, eta oraindik ere plaza asko izatea.

Prezioak baztergarriak dira gehienentzat, eta batez besteko ibilgailu baten prezioa ere gainditzen dute. Udalak bizilagunengan pentsatuko balu, ziurrenik ikuspegi zentzudunago, hobeto planifikatu, merkeago eta iraunkorrago batean inplikatuko litzateke; lurrazaleko aparkalekua hobetzea, barne.

Hiri aurreratuenen eta iraunkorrenen joerak ez du sustatzen lurpeko aparkaleku gehiago egitea; zuhaitz guneak mantentzen ditu eta garraio publikoa errazten du. Joan-etorrian dabiltzan pertsonentzat, beharrezkoa da lehendik dauden txandakako aparkaleku ugari eta askotarikoak prestatu eta ondo erabiltzea, edo hirigunera oinez joatea, motorrean, bizikletaz, eta disuasio-aparkalekuak eta villavesa edo taxien garraio publikoa erabiltzea.

Horrez gain, beharrezkoa da Zabalgunea zeharkatzen duen trafikoa arautzea, arinagoa izateko, eta beharren azterketa batek aintzat hartzen badu, aparkaleku periferikoak sortzea Seminarioa edo Larrabide estadioa bezalako lekuetan, Zabalgunea bertako biztanleentzat eta bisitatzen gaituzten beste auzo edo herri batzuetako biztanleentzat leku lagunkoia eta elkarbizitzakoa izan dadin.