Lan gatazka amaigabea eta jendarte desberdinkeria sakona

Nabarmena da EAEko ikastetxe pribatu kontzertatuetako gatazka kolektiboa amaiezina dela; orain gutxi, langileen %100 ordezkatzen dugun sindikatuok beste zortzi greba egun ezarri ditugu urrian eta abenduan. Greba hauetara deitzeko arrazoia garbia da: Kristau Eskola eta AICE-IZEA patronalek negoziazio kolektiboa erabat blokeatuta dute 2019an azken hitzarmena sinatu zenetik (ez dezagun ahaztu, 29 greba egun behar izan zirela sinadura hartarako).

Gure aldarrikapen nagusiak ondokoak dira: prekarizatuen eta feminizatuen dauden kolektiboen lan-baldintzak hobetzea, lan-kargak arintzea, enpleguari eusteko neurriak ezartzea, lanbide-heziketa arautzea eta KPIa (2020az geroztik %11,8) bermatuko duen soldata igoera ezartzea. Aldi berean, ordea, EAEko ikastetxe pribatu kontzertatuek jasotzen dituzten modulu ekonomikoak %15 igo ditu Hezkuntza Sailak; batxilergoaren kasuan, %13,8. Ez da, ordea, zentzuzkoa Hezkuntza Sailak ikastetxe hauei finantzaketa diru publikoz handitu izana KPI indizeaz harago, eta hala eta guztiz ere, langileen soldata ez bermatu izana sindikatuok behin eta berriz aldarrikatu dugun moduan; are okerrago, soldatak 2020az geroztik izoztuta mantendu izana. Greba deialdiek, hortaz, justifikazio osoa dute. Horiez gain, ordea, bada arrazoi eskerga ere.

Sare pribatua doan izango den utopia saltzeko aitzakiapean inolako kontrol mekanismorik gabe finantzaketa handitzen jarraitzeak ondorio larriak dakartza, hala nola sareen arteko desoreka, baldintza beretan hezkuntza jasotzeko eskubidearen urraketa eta eskola segregazio handiagoa. Hezkuntza Legearen proiektua babesten duten alderdi politikoek sistema duala betikotu nahi dute, eta sistema dualak ez ditu bermatzen ikasleen oinarrizko eskubideak. Publikoa eta pribatua parekatzearen ondorio gisa, sistema dual honek oraingoa baino sistema lehiakorragoa eta erregularizazio txikiagokoa sustatzen du, posible bada. Era berean, sistema dual honek betikotzen du lan gatazka ere, patronalek nahita sorrarazitakoa eta EAJk babestutakoa.

Eskola publikoaren perimetroa zabaltzen duen hezkuntza sistema helburu izanik egin behar da aurrera. Horretarako, osagarriak liratekeen legezko bi tresna daude: alde batetik, eskoletako plazen planifikazioa, eskola publikoa lehenetsiko duena eta hezkuntza kontzertazioak murriztuko dituena, eskola publikoa eskainiko den bakarra izan arte; eta bestetik, eraginkorra eta erreala izango den publifikazio markoa sortzea, ikastetxe kontzertatuak eta bertako langileak barnean bilduko dituena.

Argi eta garbi dugu patronalekin negoziatzen dugula hitzarmenaren berritzea, hauek baitira blokeoaren arduradun. Aitzitik, premiazkoa da Hezkuntza Sailak neurriak har ditzan, legearen esperoan egon gabe, kontrol neurri gogorrak ezar ditzala eta ikastetxe pribatu kontzertatuen eskumenak muga ditzala; izan ere, patronalak patxada osoan daude merkantilizatutako eta erregularizatu gabeko hezkuntza marko honetan. Ondorioak begien bistakoak dira: lan gatazka amaigabea eta jendarte desberdinkeria sakona.