Agustin Ibarrola margolari eta eskultorea hil da 93 urterekin

Agustin Ibarrola margolari eta eskultorea hil zen atzo. Basauriarrak 16 urterekin antolatu zuen bere lehenengo erakusketa, eta harrezkero arte-ibilbide luzea egin du. Haren sorkuntza aipagarrienetako batek, Omako Basoak, kokaleku berrian ateak ireki berritan zendu da. Politika eta militantzia aktiboari oso lotuta egon zen.

Agustin Ibarrolaren heriotzaren berri izan genuen atzo. Margolari eta eskultore basauriarra 93 urte zituela hil da. Haren sorkuntza aipagarrienetako batek, Omako Basoak, kokaleku berrian ateak ireki berritan zendu da.

Artea giza jarduera zen artistarentzat, ez jainkotiarra. Hala nabarmendu zuen Jose semeak atzo. «Artearekin erabat konprometituta zegoen. Asko eman du, XX. mendeko arte munduan erreferentzia bat da, hemengo hiru handienetako bat, Eduardo Chillida eta Jorge Oteizarekin batera», esan zuen Oman duen baserritik egindako adierazpenetan.

«Une oso bizitan bizi izan zen, eta jendearekin; politikoki, sozialki eta gizatasunez; eta artearekin konpromiso handia izan zuen», gaineratu zuen.

Jose Ibarrolak -sortzailea hau ere- aitak erakutsitako «lanerako eta sorkuntzarako gaitasun izugarria» nabarmendu zuen, «artista gisa askorentzat eredugarria» izan behar baitu, «bere jarrera etikoagatik».

«Euskal arteko artistarik ezagunenetakotzat» jo du Miguel Zugaza Bilboko Arte Ederren Museoaren zuzendariak. Eta Guggenheimeko arduradunen esanetan, Ibarrolaren lanak «ikonografia garaikidearen parte» dira.

“Papera ardatz” erakusketak gaur irekiko ditu ateak Durangoko Museoan. «Agustin Ibarrolari egin diezaiokegun omenaldirik onena da», adierazi dute. Atzo, «bere oroimena eta familiarenganako errespetuagatik» bertan behera utzi zuten inaugurazio ekitaldia. Urtarrilaren 28ra arte ikusgai egongo da. Gazte hasi zen sorkuntzan. 16 urte besterik ez zituen 1946an, bere lehen erakusketa atondu zuenean. 18 urte zituela, Bizkaiko Diputazioaren beka bat eskuan, Madrilera joan zen bizitzera. Han gerturatu zen kubismora, baina laster maisu eta lagun izango zuen Jorge Oteiza ezagutu zuen. Harekin batera, konstruktibismoaren berezko espazioaren zatiketan eta azterketan sartu zen. 25 urterekin Parisera joan zen. Equipo 57 taldea sortu zuen Angel eta Jose Duarte eta Juan Cuencarekin.

Orduan hasi zen pintura “soziala” lantzen, Bizkaian frankismoan izandako langileen borrokekin oso lotua, fabrikei, manifestazioei eta errepresioari buruzko koadroekin.

Garai honetan sortu zituen giza irudi luzeak, normalean langileak irudikatuz, Ibarrolaren “marka” bihurtu dira, pinturan zein eskulturan. Adibide berezia da 1977ko “Guernica”, Picassoren “Guernica”ri eginiko omenaldia. Euskal artista eta erakundeak Picassoren originala -garai hartan New Yorkeko MoMAn zegoen- inspiratu zuen hiribildu foralera eramatearen alde zeudenean sortua. 2021ean, Bilboko Arte Ederren Museoak obra erosi zuen, 2 x 10 metroko konposizioa, hamar mihisetan artikulatua.

1980ko hamarkadan, naturako esku hartzeetan oinarritutako etapari ekin zion, kolore biziz. Garai haren lekuko nagusia Omako Basoa da, Kortezubiko bere baserriaren ondoan. Bertan 500 pinu inguru margotu zituen 1983 eta 1991 bitartean. Orain osatu eta birkokatu egin dute proiektua.

GARAPEN POLITIKOA

Ideologia komunistarekin lotuta, 1962an Bilbon atxilotu eta 21 egunez torturatu egin zuten. Bederatzi urteko kartzela zigorra ezarri zioten gerra kontseilu batean. Burgosko espetxean egon zen 1962 eta 1965 artean. Ondoren, hainbat langile grebatan parte hartu zuen, eta, horren ondorioz, 1967an berriro espetxeratu zuten, eta 1973ra arte egon zen kartzelan. Espetxeko bi egonaldietan pintatzen jarraitu zuen. Bestetik, 1975eko maiatzaren 15ean komando parapolizial batek Ibarrangelun alokatuta zeukan baserria erre zuen, eta erabat erabilezin utzi zuen.

Ondoren, Basta Ya! plataformaren eta Ermuko Foroaren sortzaileetako bat izan zen (haren logoa, El Faro, berak diseinatu zuen 1998an). Era berean, UPyD alderdiari babesa adierazi zion behin baino gehiagotan, eta enkanterako dohaintzan eman zituen bere obretako bi, alderdi horrentzat dirua biltze aldera.