2024 UZT. 26 EDITORIALA Kanpo zorra: txarraren eta okerraren arteko hautua Nor den subjektu pasiboa, krisiak begirada ezberdin batekin ikusten dira, arrakastak bezala. Kanpo zorraren gaian, munduko ekonomiaren horizonte zabalean askotan puntu itsua den horretan ikusgarri egiten da hori. Ez ditu komunikabideen izenburuak bereganatzen, baina bere ondorioak ikaragarriak dira, eta hegoaldeko herrialde pobreetako jendearentzat, askotan hilgarriak. Eman zaizkien maileguen interesetan garapenerako jaso dituzten laguntza eta mailegu berriak baino gehiago gastatzera behartzen baitituzte. Bilakaera kezkagarria da: diru fluxua gehien behar duten herrialdeetatik atera eta iparraldeko hartzekodun aberatsen bidean doa. Interes tasen igoerak eta zorraren kentzea kudeatzeko bitarteko eraginkorren absentziak Hegoalde globaleko herrialdeak odolusten ari dira, aurrekaririk gabeko krisia eraginez. Jende xeheak ordaintzen du, larrutik, bere osasunarekin, hezkuntzara sarbidea galarazita, zerbitzu sozialez gabetuta. Erraz idazten da: Norvegiako Church Aid erakundeak kalkulatutakoaren arabera, hegoaldeko herrialde pobreen aurrekontu publikoen %41,5 kanpo zorra ordaintzera bideratzen da, alegia, beren BPGaren %8,4. Herrialde askoren gastu soziala baino gehiago, hezkuntzan gastatzen dutenaren bikoitza, osasungintzarako bideratzen dutena baino lau aldiz gehiago edo babes sozialerako gastatzen dutena baino hamaika. Bistan da herrialdeon zorrak arintzeko edo, sikiera, berregituratzeko bideek ez dutela balio, marko legalik ez dagoela, ezta modu justuago batean arazoa kudeatzeko borondaterik ere. Egia da ere ahotsak eta ekimenak ugaritzen ari direla kanpo zorraren bidezko berregituratze baten alde. Oraingoz, baina, alferrik. Hegoaldeko herrialdeak zorpetu dituztenek jokoan egiten dute, kasino batean baleude bezala. Krisiaz hitz egiten da, pobreziak interesa pizten du, gure sistemaren zati bati mesede egiten dion bitartean. Baina hori da errealitatea: ezin dute zorra kitatu, zerekin ordaintzerik ez daukatelako. Ez badute ordaintzen, beren hartzekodunak ez dira hilko. Horretaz ziur egon gaitezke. Aldiz, ordaintzen badute, haiek izango dira sufrituko, hilko direnak. Horretaz ere ziur egon gaitezke.