45 urte Gernikako Estatutua onartu zenetik

1979ko urriaren 25ean Euskal Autonomia Erkidegoko Estatutuari buruzko erreferenduma egin zen. Erroldaren %58,85ek parte hartu zuten eta horien artean, baiezko botoen ehunekoa %90,27 izan zen.

Euskadiko Autonomia Estatutua, Gernikako Estatutua izenez ezagutzen dena, 1979ko urriaren 25ean onartu zen erreferendum batean, non bozkatzera deituta zeuden 1.565.541 pertsonetatik 921.436 pertsonak parte hartu zuten, %58,85ek. %90,27k aldeko botoa eman zuten, eta Araba, Bizkaia eta Gipuzkoak osatutako autonomia erkidegoak berehala lortu zuen espainiar Konstituzioan (151. artikulua) jasotako gehienezko autonomia maila.

1977an Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako Batzar Nagusiak behin-behinean eratu ondoren, 1978ko urtarrileko errege-dekretu baten bidez, Euskal Kontseilu Nagusia eratu zen Autonomia Aurreko Gobernuaren organo goren gisa, lurralde historiko bakoitzeko hiru ordezkarik osatua, Batzar Nagusiek aukeratuak. 1978ko abenduan autonomia-estatutuaren aurreproiektu bat idazteko ponentzia bat eratu zen. Erreferenduma 1979ko urriaren 25ean egin zen.

Baiezko botoa EAJ, PSE, UCD, EE, PCE, PTE eta ORT alderdiek eskatu zuten. Abstentzioa Herri Batasuna koalizioak eta Euskadiko Mugimendu Komunista, Organización de Izquierda Comunista eta Liga Komunista Iraultzailea alderdiek defendatu zuten. Alianza Popularrek (gero PPan birsortu zena) eta Union Nacionalek kontrako botoa eskatu zuten, herrien autonomia Espainiaren batasunaren aurkako mehatxua zela iritzita.

Estatutuak 47 artikulu ditu guztira, eta Legebiltzarrean oinarritutako gobernu-sistema bat ezartzen du. Sistema horretan, lehendakariak Gasteizko Parlamentuaren konfiantza jaso behar du. Legebiltzarra sufragio unibertsalaren bidez aukeratzen da, eta 75 diputatuk osatzen dute (25 lurralde historiko bakoitzeko).