Haranbururen askatasun eskaera berria aztertuko dute bihar Parisen

Iragan apirilean 30 urte bete ziren Frederic Xistor Haranburu espetxeratu zutenetik. Preso senpertarrak aurkezturiko hirugarren askatasun eskaera bihar aztertuko du Zigorrak Ezartzeko Auzitegiak. Auzi berri honetan, Jakes Esnalen aferan berriki finkaturiko hainbat irizpidek «eragin dezaketela» azaldu du Maritxu Paulus Basurko abokatuak.

Duela urtebete aztertu zuen Parisko Zigorrak Ezartzeko Auzitegiak (TAP, frantsesez) Frederic Xistor Haranburuk baldintzapeko askatasuna eskuratzeko aurkeztu zuen bigarren eskaera.

Uztailaren 5ean iragan zen saioan epaileak presoaren eskaera babestu zuen, baina fiskalak helegitea jarri ondoren, dei auzia izan zen irailean. Urriaren 10ean, Xistor Haranburu kartzelan atxikitzeko erabakia plazaratu zuen Dei Auzitegiak.

Bihar, uztailaren 9an, azken 30 urteak espetxean eman dituen preso senpertarra aske uzteko arrazoiak berriz ere entzunen dituzte epaileek.

Baldintzapeko askatasunaren gaineko dosierrak hainbat txostenetan oinarritzen dira. CNE eta CPMS batzordeek presoaren ibilbidea aztertzen dute eta beraiei dagokie, segurtasun irizpidea hobetsiz, kartzela dagoen pertsonak askatasuna eskuratzeko baldintzak betetzen dituen ala ez iradokitzea.

«Txosten horiek bi urteko iraupena dutenez, urte honen hasieran deliberatu genuen, horiek oraindik indarrean zirela, eskaera berria aurkeztea», azaldu dio GARAri Maritxu Paulus Basurco abokatuak.

Adinaren irizpidea

«Xistorrek 30 urte bete ditu aurten kartzelan eta horretan datza audientziaren oinarri nagusia», gehitu du abokatuak beste hainbat elementu berri nabarmendu aurretik. ETAren “Argala komando”-ko beste kide baten, Jakes Esnalen kasuan, auzitegiak finkaturiko irizpidea aipatu du.

Hain zuzen, Esnalen adinari (69 urte) aipamen eginez, epaileak oharra egin zuen baldintzapeko askatasuna eskuratzea ere ezinezko bilakatu ahal zitzaiola preso lohizundarrari. Nolabait, horrek dosier berria egiteko orduan epea azkartzeko bidea zabaldu zuen. Normalki bi urte pasatzen dira prozedura batetik bestera.

Abokatuaren aburuz, «epaileak baldintzapeko askatasunaren balioari buruzko eztabaidari heldu zion, finean onartu baitzuen 2008. urteaz baldintzapean aske izateko eskubidea duen presoa, bata bestearen atzetik dosierrak errefusatu dizkiotenez, heldu dela adin batera (66 urte) kartzelatik ateratzeko eskaera egiteko aukera galtzeko arriskuan dagoela».

Bestalde, Jakes Esnalen aferan epaileak testuinguru berria aintzat hartu zuen, «euskal gizarteak bake eta bizikidetzaren alde eginiko ibilbidea» nabarmenduz. ETAren desarmatzea eta erakundearen desagerpena aipatu zituen eta urrats horien ondorioz «gatazka amaitutzat» eman zuen epaileak.

Ildo beretik, fiskalaren ohiko argudioa, alegia, presoaren etxeratzeari loturiko «arriskua», baztertu zuen. Alta, horrek ez zuen ekidin fiskalak helegitea aurkeztea. Areago, «giro bereziki bortitza izan zen ondoko dei auzian», abokatuak oroitarazi duenez.

Esnal, erabakiaren zain

Jakes Esnalen dosierraren gaineko erabakia iraila arte jakingo ez bada ere, bihar Xistor Haranbururi dagokion saioak, nahitaez, beste auzia jarriko du mahai gainean. Era horretan, kartzelaldi zinez luzeak bete dituzten euskal presoen egoerari irtenbidea eman beharra nabarmenduko da.

Gatazkari konponbide erabatekoa emateko bide horretan, Parisi ezarri dituen oztopoak altxa ditzala exijitzeko konpromisoa azaldu zuten, iragan ekainaren 27an, Donibane Lohizunen antolaturiko giza katean parte hartu zuten 600 herritarrek.

Amaierako ekitaldian presoak etxeratzeko prozesua azkeneraino eramateko estrategia berria abian jarri behar dela adierazi zuten antolatzaileek, aste berean euskal delegazioak Parisen izan zuen bilerak emaitza eskasa izan zuela aitortuz.

Hala ere, bistakoa da behin-behinekotasun handiko giroan gauzatu zela bakegileek «presoen gaia deskonfinatzeko» baliatu nahi zuten bilera hori.

Justizia ministro berria

Herri bozen bigarren itzuliaren bezperan bildu ziren euskal delegazioko kideak eta Justizia Ministerioko ordezkariak, Parisen. Ordurako jakina zen Emmanuel Macron presidenteak gobernua eraldatzeko asmoa zuela.

Hain zuzen, joan den astelehenean aurkeztu zuen gobernu berria eta aurrerantzean euskal delegazioak ez du azken hiru urteetan izan duen mintzakidea izanen, Nicole Belloubet ez baita jada Justizia ministro.

Hura ordezkatzeko, zeresan handia eman duen legegizon polemikoa hautatu du Emmanuel Macronek. Eric Dupond-Monetti abokatu izarra izanen da frantziar Justizia ministro berria. Besteak beste, korsikar abertzaleen eta islamiar mugimenduko kideen defentsa lanean jardun zuen, oihartzun handia izan zuten hainbat epaiketatan.

Justiziaren erreforma da gobernukide berriak izanen duen helburu nagusia. Horretaz gain, baina, beste maila batean, iragan den astean Mikel Barrios berriro ere kartzelara eraman zuen «salbuespen espetxe politika» behingoz baztertzeko euskal gehiengo sozial eta politikoak babesten duen exijentzia izanen du mahai gainean ministro berriak.