Esklabutza garaiko kutsua atxikitzen zuen Biarritzeko botika-dendak izena aldatu du

Baionako Kafe Negrok izena aldatu ondoren La Negresse auzoan dagoen botika-dendak ere iragan esklabistari aipu egiten dion izena aldatzeko urratsa egin du. Memoire et Partages elkarteak aurrerapausutzat hartu du «urtetako ika-mika gainditzeko nahian» farmaziaren jabeak egin duen hautua.

Memoires et Partages elkarteko sortzaile den Karfa Siro Diallo idazleak sare sozialen bidez ospatu zuen, atzo, Biarritzeko auzo batek emazte esklabu bati aipamen «aski iraingarria eginez» hartu zuen izena «berdefinitzeko» bidean La Negresseko botika-dendaren jabeak harturiko erabakia.

Badira pare bat aste farmaziak bere kanpoko afixak aldatzeari ekin ziola. Jabeak ez daki oraindik ere zer izen emanen dion bere negozioari. Argi dauka, edonola ere, urte luzez iraun duen ika-mika nahi duela gainditu. Bere nekea aitortu du FranceBleu irratiarekin solastu duen Thierry Ramonek.

Oraindik ere dozena erdi bat lokal –hala nola garaje bat edo ileapaindegi bat, baina eskola bat ere– La Negresse izena baliatzen dute tren geltokiaren auzoan.

Edonola ere, auzoan ikusgarritasun handia duen farmaziak egininiko aldaketari garrantzia eman nahi izan dio Sira Diallok bere ustez «konzientzien bilakaerari buruzko seinale baikorra ematen duelako».

Idazleak oroitarazi duenez badira hilabete batzuk dagoeneko beste komerzio batek, Baionako Negro Kafeak, «gizateriaren aurkako krimena den esklabismoa»ren gaineko aipamena ezabatzeko hautua egin zuen.

Baionako merkatutik gertu, Poissonnerie karrikan kokatzen den saltoki horretan 1930. urteaz geroztik kafea txigortzen du Moraiz familiak. Belaunaldi berriek eman dute urratsa komertzio ezagun horri Kafe Beltza izena emateko.

Horrez geroztik, Lapurdiko hiriburuan hainbat urrats eman dituzte bai Udalak baita elkarteek ere esklabismoaren garaian portu garrantzitsua izan den Baionan oraindik ere gelditzen diren kutsu arrazistako aipamenen gainean pedagogia egiteko.

Horrekin batera, esklabutzaren biktimak oroitzeko eguna, maiatzaren 10ean, lehen aldiz ekitaldia egin zuten, aurten, Lapurdiko hiriburuan.

Baionako portua eta esklabutza

Bordele edo Arroxelako portuekin alderatuta garrantziagoa apalagoa izan bazuen ere, Baionako portuak esklabismoaren historian bere tokia izan zuela oroitarazi zuen, Diallok, joan zen otsailaren 15ean argitaratu zuen artikulu batean. Idatziak eztabaida piztu eta lehen emaitza ekarri zuen, hain zuen Kafe Negro zenaren izen aldaketa azkartzeko balio zuelako.

Ildo beretik, beste komertzio batek urratsa eman du, oraingoan Biarritzen bertan. Bigarren aldaketa horri berebiziko garrantzia eman dio urte hasieran Baionako epaiketan lehen auzia irabazi zuen ekintzaileak.

Bere erranetan norabide onean joaten den urratsa bada, Paueko Auzitegi Administratiboan auzia zabalik duelako lkarteak Biarritzko Herriko Etxean joan zen mendeko 80. hamarkadan Harausta auzoa La Negresse bezala berrizendatzeko harturiko udal ebazpenak bertan behera uzteko xede.

«Ez dugu ezer ez hiriaren kontra ez da Euskal Herriaren kontra, bere herritarrak eta tradizioak errespetatzen ditugu, eta horregatik eskatzen dugu auzoari euskaraz dagokion izena berreskuratzea», nabarmendu du Bordelen bizi den intelektualak.

Auzoko komertzio batek aldaketari bidea zabaldu ondoren argi dago «La Negresse auzia» ez dela inondik ere amaituta. Are Euskal Herrian soilik ez «kutsu arrazista izena duen auzoak» zer esan eman du gure mugetatik kanpo ere. Hala nola ‘The Independent’ kazetak afera horren gainean artikulua argitaratu zuen uda hasieran.