Gerrak suntsituta, Yemengo ospitaleek ez dute baliabiderik
Yemengo osasun zentroek ez dute baliabiderik. 2021eko txosten batean, Munduko Bankuak zenbatetsi zuen erdiak bakarrik funtzionatzen zuela erabat, eta biztanleen %80k baino gehiagok zailtasun handiak zituztela elikatzeko, edateko ura izateko eta osasun zerbitzuak izateko.
Aden hiriko ospitale publiko bateko onkologia pediatrikoko zerbitzuan, Yemengo hegoaldean, Amina txikia zain dago areto zahar batean, gernu usaina duten ohe zaharren artean, gerrak suntsitutako herrialdean.
Al Sadaqa ospitalean, bost urteko neskatoak, duela bi hilabetetik leuzemia batengatik tratamenduan, bere jostailuak gorde ditu harengandik hurbil. Arabiako penintsulako herrialderik pobreenean, munduko krisi humanitario okerrenean, azken urteetan dauden osasun zentro publikoen mende dago familia. Eta ospitale hauek ez daukate baliabiderik.
«Ezin genuen aukeratu», azaldu dio AFPri bere amak, Anissa Nasser-ek. «Atzerrira bidali nahi genuen sendatzeko», baina ez dute baliabiderik, dioenez. Berak ez du lanik eta senarrak, Saudi Arabiako petrolio-monarkia aberatsean bizi denak, ez du lan egin duela lau urtetatik.
Establezimendu publikoak doako kimioterapia saioak eskaintzen ditu, baina Aminaren familiak beharrezko botikak lortu eta azterketak beste zentro batzuetan egin behar ditu.
Aden Yemengo aldi baterako hiriburua bihurtu da. Han ezarri da Gobernua, Iranen babesa duten matxinatu hutiek Sanatik bota ondoren (2014). Riad-ek zuzendutako koalizio militar batek, Arabiar Emirerri Batuak barne, esku hartu du 2015etik gobernu indarrei laguntzeko.
Borrokek ehunka mila hildako eta milioika desplazatu eragin dituzte. Yemengo 30 milioi lagunek goseari eta gaixotasunei aurre egin behar diete.
«Desberdintasuna»
Adenen, ospitale publikoek material eta langile eskasia dute. Medikuek eta erizainek nahiago dute klinika pribatuetarako edo nazioarteko erakundeetarako lan egin, soldata hobeak izateko.
Osasunerako Mundu Erakundeak (OME) eta Haurrentzako Nazio Batuen Funtsak (Unicef) lagunduta, badirudi Al Sadaqa ospitaleko malnutrizio zerbitzua egoera hobean dagoela. Nuf, urtebete eta erdirekin, geletako batean dago ingresatuta.
Nazioarteko erakundeek ospitaleko unitate batzuei laguntzen diete, elektrizitatea edo primak ordainduz medikuei. Covid-19arekin, establezimenduak, beste batzuek bezala, aurrekontuak atera behar izan ditu beste zerbitzu batzuetatik.
Kafaya Al Jazei ospitaleko zuzendari nagusiak «zerbitzuen arteko desberdintasun» moduko bat dagoela aitortu du. Atal batean «nazioarteko erakunde baten laguntza badago, langile guztiek bertan lan egin nahiko dute beren bizi-baldintzak hobetzeko», onartu du.
2021eko txosten batean, Munduko Bankuak zenbatetsi zuen Yemengo osasun zentroen erdiak bakarrik funtzionatzen zuela erabat, eta biztanleen %80k baino gehiagok zailtasun handiak zituztela elikatzeko, edateko ura izateko eta osasun zerbitzuak izateko.
Ikasleak langile
Al Jumhuriaren sarreran, Adengo beste ospitale publiko batean, plaka batek gogorarazten du Isabel II.a erreginak lehen harria jarri zuela bertan. Gaur egun, langileek eta oinarrizko materialek arazoak dituzte.
«Ospitalea ez dago zainduta, ez du aire giroturik. Komunetan ur ihesak daude. Eraikina zaharra eta hondatua dago», azaldu du Zubeida Said 52 urteko erizainak.
Langileak behin baino gehiagotan elkartu dira establezimenduaren egoera «negargarria» salatzeko, Salem Al Shabhi doktorearen hitzetan.
Bere arabera, ospitalearen aurrekontua ez da aldatu gerra hasi zenetik, gero eta premia gehiago dagoen arren. Ospitalean mediku jeneralistarik ez dagoenez, «Medikuntza Fakultateko ikasleak kontratatzen dira, eta egunean 10.000 bat rialen truke lan egiten dute», azaldu du arduradunak.