Juan Carlos Borboikoa espainiarren erregeak duela hamar urte, gaurko egunez, iragarri zuen bere bigarren seme Feliperi abdikazioa egingo ziola, 39 urte lehenago Francisco Franco diktadoreak Estatuko buruzagitzan bere ondorengoa izendatu zuenetik ospe unerik baxuena igarotzen ari zenean, ustelkeriagatik bere zein bere hurkoen eskandalu ugari zeudelako.

Jada emeritua den monarka horren ustekabeko iragarpenak Espainiako Gobernuaren, PPren eta PSOEren lerroak ixtea eragin zuen, «egonkortasun instituzionalaren» izenean, ziurgabetasun testuinguru batean egonik, eztabaidak saihesteko. Erreleboa krisi politikoko testuinguru batean gertatu zen Estatuan, eta horrek Errege Etxeari ere eragiten zion, estatu mailako bi alderdi nagusien eta komunikabideen babesa izan arren. Gai horretan, PP eta PSOE eskutik doaz, eta berriro erakutsi zuten, batari eta besteari laudorioak banatuz eta erakundeak Estatuaren «osotasunaren» bermatzaile gisa duen zeregina azpimarratuz.

Diskurtso ofizialean ez zen falta izan Juan Carlos Borboikoa «demokraziaren bultzatzaile nagusi» gisa goraipatzea, diktadoreak izendatu zuela ahaztuta. Felipe semea ere goraipatu zuten, hark omen duen «prestakuntzan» arreta jarriz eta etorkizunerako berme gisa aurkeztuz. Emerituak berak, «demokrazia modernoa» sendotzeko lemari eutsi izanaz harrotzen zenak, monarkia berritzeko eta «belaunaldi gazteago bati» lekua uzteko beharra nabarmendu zuen abdikazioaren arrazoi nagusi gisa, nahiz eta sei hilabete baino gutxiago lehenago ziurtatu zuen ez ziola karguari uko egingo.

Erreforma edo haustura

Abdikazioa iragartzeak erreformaren eta hausturaren arteko eztabaida berraktibatu zuen, bereziki Euskal Herrian.

EAJk konfiantzazko botoa eman zion Espainiako errege berriari, eta «eskubide historikoak» berritzeko «Koroarekin itun» berri bat eskatu zion.

EH Bilduk, berriz, egiaztatu zuen Errege Etxea bera dela «demokrazia faltaren ebidentziarik handiena», «herrien ukazioan oinarritutako eredua» mantentzeaz arduratzen den erakundea delako, eta «benetako haustura demokratikoaren» eta euskal errepublika libre baten alde indarrak metatzeko deia egin zuen.

Ezker Anitza, Equo eta Geroa Bai –Podemos bezala– bat etorri ziren Estatu ereduari buruzko referendum bat eskatzeko.

Kataluniatik, Artur Mas presidenteak ohartarazi zuen abdikazioak ez zuela kontsultarako prozesu politikoa aldatuko, ERCk Kataluniako errepublika baten alde agertzeko deia egiten zuen bitartean, eta CUP-ek erregetzarekiko haustura demokratikora indarrez bultzatzeko animatzen zuen bitartean.

Felipe Borboikoaren koroatzea 17 egun geroago egin zen aitaren batean, 2014ko ekainaren 19an, dena ondo lotuta gera zedin, baita emerituaren bortxaezintasuna ere, haren koroa igaro ondoren. Berriro.