1977/2024 , Uztailak 1

Xabier Izaga
Erredaktorea Gaur8 aldizkarian. Idazlea

Izenburu «desegoki» bat

Guardia Zibilak 1997an gaurko egunez Jose Antonio Ortega Lara espetxe funtzionario bahitua askatu zuen eta, biharamunean, 'Egin' egunkariak izenburu gutxienez polemiko batekin eman zuen haren berri. Iñaki Altunak horren inguruko analisia egin zuen 25 urte geroago.

«Egin»-en lehen orrialde polemikoa
«Egin»-en lehen orrialde polemikoa (Gorka RUBIO | FOKU)

1997ko uztailaren 2ko 'Egin'-en lehenengo orrialdeko izenburu nagusiak Estatu espainoleko politikari eta hedabide gehienen erreakzio sutua eragin zuen. «Ortega vuelve a la cárcel» (Ortega kartzelara itzuli da) izenburua nabarmendu zuen bere lehenengo orrialdean, aurreko egunean Guardia Zibilak Jose Antonio Ortega Lara espetxe funtzionario bahitua askatu izanaren berri emateko.    

25 urte geroago gogorarazi zuen Iñaki Altuna kazetariak izenburu gutxienez desegoki hura «'Ortega vuelve a la cárcel', el titular de un tiempo de tensión y también de crueldad» (Tentsio eta krudelkeria garai bateko izenburua) analisian: «'Egin'-en asmoa alde batera utzita, baita egun haietako presioa zela-eta aurreikus zitekeenez gidoitik ateratzeko ahalegin ñimiñoena ere lintxamendurako motibo izan zitekeela ere, izenburu famatu hark bere bekatu jatorrizkoa zuen: krudelkeria zerion».

Izenburu hark eragindako erreakzioa aztertu zuen Altunak, aldi berean egunkarian eragin zuen erreakzioaren bidez: «Bi erredaktoreburu 'Egin'-en erredakzioan hizketan. Bat minduta ageri da, izenburuak esan nahi baitzuen arazoak konpondu gabe daudela oraindik eta Guardia Zibilak espetxe funtzionarioa askatu ondoren bahiketaren aurreko egoerara itzuli dela, eta egoera hori ezin da inola ere desiragarritzat jo, espetxe politika gupidagabea sortzen ari den sufrimendua konpontzeko bidea dela eskatu behar dena». Izan ere, hauxe zen eguneko editorialaren amaiera: «...gauzek zeuden tokian jarraitzen dute. [Ortega baino ordu batzuk lehenago ETAk libre utzitako] Cosme Delclauxek eta Ortega Larak beren eskubideak berreskuratu dituzte; euskal preso politikoek ez».

«Erredaktoreburu horrek», jarraitzen du Altunak, «hurrengo eguneko editoriala du buruan, hobeto azaltzen saiatzeko eta egunkariaren lehen orrialde horrek eragin duen iruzkin eta purrustada oldeari aurre egiteko. Haren solaskideak erantzun dio ariketa hori egin behar bada seguru asko titularra gutxienez desegokia dela». 

Horrela zioen hurrengo eguneko editorialak: «Cosme Delclauxek Zamudion lan egin dezake berriro, eta Ortega Larak espetxeetako funtzionario gisa lan egin dezake berriro, bere askatasun berreskuratuari esker. Eta askatasuna beti da pozteko motiboa». Amaieran, errealitatearen gordina eta neurri batean hedabide gehienek ukatua gogorarazten zuen: «Lau euskal herritar gehiago espainiar Estatuko espetxeetan sartu ziren, askatasunik gabe eta dagozkien eskubideak aitortuak izan gabe jarraitzen duten euskal preso politikoen kopurua handituz. Eta, dirudienez, hedabideak poztu egiten dira horregatik».

Krudelkeria saihestu behar. Guztiena

Egun batzuk geroago, ETAk Miguel Angel Blanco PPko zinegotzia bahitu eta 48 ordu igarota hil izanaz ari zela, ETAk berak aitortu zuen, 2018ko maiatzean desegin aurretik eskainitako azken elkarrizketan, kamera geldoko amaiera zorigaiztoko hori duten «horrelako ekintzek eransten duten krudelkeria» saihestu egin behar zela, Altunak gogorarazi zuenez: «Tentsio eta liskar handieneko egoera batean, sufrimendu-maila beste maila bat gehiagora igotzen zen». ETAk «ekintza egiteko erabakia eta ondorioen erantzukizuna» bere gain hartzen zituen elkarrizketa hartan, baina Gobernu espainolaren erantzukizuna ere nabarmentzen zuen, «bai baitzekien 48 ordu haietan keinu txiki bat egitea nahikoa zela Blancoren bizia salbatzeko, baina PPren Gobernuak zirkinik egin gabe segitu nahiago izan zuen, ekintza gogor hark eragindako sufrimendu guztiaren etekin politikoa lortzearren».

Zentzu berean, Ortega Lararen askapena baino hiru egun geroago, EAJko eledun Joseba Egibarrek jakinarazi zuen Mayor Oreja Barne ministro espainolak bahiketa luzatu zuela, eta Barne Ministerioak uko egin ziola Ortega askatzeko edozein pauso aintzat hartzeari. Elkarriko koordinatzaile ohi Jonan Fernandezek egiaztatu egin zuen ministroaren jokaera hori, eta aitortu zuen elkarte horrek jorratu zituen irtenbide proposamen guztiek ministroaren itxikeriarekin topo egin zutela.

Honi buruzko guztia: 1997