Animazioko programa informatikoak erabiltzen ari dira galtzeko arriskuan dauden hizkuntzak modu berri baten bidez gordetzeko: 3Dn inprimatutako modeloetan. Kalkuluen arabera, munduan 7.000 hizkuntza baino gehiago erabiltzen direla dokumentatuta dago. Hala ere, erdiak inguru galtzeko arriskuan daude. 1950 eta 2021 artean, 230 hizkuntza inguru geratu ziren hiztunik gabe. Desagertzeko arriskua duten 1.500 hizkuntza gutxituk datorren mendean desagertzeko aukera handia dute.

Hizkuntzak galtzearen ondorioak mundu osoan nabaritzen dira, eta eragina dute identitatean, ongizatean, kulturan eta hizkuntza-aniztasunean. Goranzko joera horri erantzunez, University College Londoneko antropologo bat eta arkitekto bat elkarlanean aritu dira hizkuntza horietako batzuk aurrekaririk ez duen era batean aurkeztu eta gordetzeko, bideojokoen industriako animazioetako inspirazioa eta teknologia erabiliz.

Askotan, hizkuntza idazketa-sistemen bidez bakarrik irudikatzen da: orrialde batean idatzitako hitz bezala edo soinu bezala. Hala ere, gizateriaren hizkuntza naturalen «forma» eta hiru dimentsioko forma oraindik esploratu eta modelatu gabe daude material ikusgarri gisa, DNAren helize bikoitza irudikatzen dugun moduan, hain zuzen ere.

Grabazio bat entzutera mugatu ordez, zientzialariek orain hizkuntzaren zati bat fisikoki ere maneiatzea lortu dute, hizkuntzaren patroietan eta gramatikan oinarritutako 3Dko eredu inprimatuak eraikiz. Humanities and Social Sciences Communications aldizkarian argitaratutako ikerketa baten baitan, zientzialariek aztertu zuten nola irudikatu daitekeen hizkuntzaren egitura 3Dn, jokoen, filmen eta bideoen animazioan erabili ohi diren programa informatikoak erabiliz.

3Dko diseinuak sortzeko, hizkuntza baten soinuak (lerro baten silaba kopurua) eta gramatika hartu zituzten oinarri, ebidentziak izeneko gramatika-sistema zehatz batean zentratuz. Zenbakizko balio bat esleitu zioten «froga-pisuari», hau da, transmititzen zen probaren izaerari.

Hortik abiatuta, ikertzaileek 3Dko lau prototipo eta irudi digital sortzeko aukera izan zuten, hiru dimentsioko objektu gisa inprimatu zituztenak. Proiektuak eta bere emaitzak munduko mota honetako lehenak dira, eta hizkuntzaren arkitekturaren adierazpen bisuala ez ezik, lengoaia modu sendo eta iraunkorrean kontserbatzea ere ahalbidetzen dute.