Moldavia jomugan dago bere bizilagun ukrainar handia inbaditu zutenetik. Antzinako sobietar errepublika, bere ardogintzagatik ezaguna da, baina baita bere biztanleriaren pobreziagatik eta Transnistriako independentistekin izandako «gatazka izoztu» batengatik ere.

Errusia eta Europaren artean

Maia Sandu Europaren aldeko presidenteak, 2020aren amaieran Igor Dodon errusiazalearen lekua hartu zuenak, nabarmen sendotu ditu Europar Batasunarekiko loturak.

Moldaviak, orain, EBrekiko atxikimendua planteatzen du Errusiaren hurrengo helburuetako bat ez izateko berme bakartzat, bere lurrean desinformazioaren, gobernuaren aurkako adierazpenen eta «xantaia energetikoaren» arteko «gerra hibridoa» egitea leporatuta.

2022ko ekainean, Moldavia EBn sartzeko hautagai ofizial bihurtu zen, Kievekin batera. Bira honek 2,6 milioi biztanleko herrialde honen historia konplexua islatzen du: denbora luzez Otomandar Inperioaren parte izan zen, ondoren Errusiak okupatu zuen Errumaniaren parte izatera pasa aurretik, eta azkenik, 1940an, Moldaviako Sobietar Errepublikarena. Azkenean, SESB 1991n desintegratu ondoren independizatu zen.

Hizkuntza ofiziala errumaniera da, baina errusiera oso mintzatua da oraindik. Gagauzoek, hegoaldeko lurralde autonomo batean bizi den turkieraz hitz egiten duen gutxiengo ortodoxoak, hizkuntza mehatxatua ere badute.

Transnitria

Transinitria 200 kilometro luze eta 20 kilometro zabal den eskualdea da. Hala ere, errepublika separatista honek bere moneta propioa du, bere gobernua eta bere zigilu propioak jaulkitzen ditu.

Moldavia independizatu zenean banandu zen, 1992an mila pertsona inguru hil ziren gerra baten ondoren. Nazioarteak inoiz onartu ez duen bezala, Transnitria Errusiaren laguntzaren menpe dago, bertan goarnizio militar bat baitu. Chisinauk aldiro-aldiro eskatzen du zonaldearen desmilitarizazioa.

Europako herrialderik pobreenetako bat

Askotan, Moldavia Europako herrialderik pobreenetako bat bezala deskribatzen da. Munduko Bankuaren arabera, 2021ean biztanleko BPG 5.230 dolarrekoa izango da, Errumaniakoaren heren bat gutxi gorabehera, eta Frantziakoa baino zortzi aldiz txikiagoa.

Baliabide naturalik gabe, herrialdea bere diasporaren mende dago, neurri handi batean, irauteko. Baina diasporak, diru-kopuru handiak ekartzen dituen arren, eskulanaren odoljarioa ere eragin du: ehunka mila moldaviar bizi eta lan egiten dute Errusian eta EBn.

Ardoa, turista gutxi

Moldaviako klima, urtean 300 eguzki-egunekin, ezin hobea da mahastizaintzarako, sektore ekonomiko garrantzitsua baita.

Belgika baino apenas handiagoa, 122.000 hektarea mahasti ditu eta munduko hogei ardo ekoizle handienetako bat da. Ardo gehiena 70 helmuga baino gehiagotara esportatzen da.

Moldavia orain ardoa turismoa garatzeko erabiltzen saiatzen ari da, enbrioi-industria bat: iaz 152.000 turista izan zituen, eta horietatik 29.000 baino ez zetozen atzerritik, estatistika ofizialen arabera.

Syldavia

Europako herrialde ezezagunenetako bat izateak inspirazio iturri izan ditzake artistak. Herge marrazkilari belgikarrak Moldavia erabili zuen Syldavia sortzeko eredu gisa, Tintinek bisitatutako fikziozko monarkia txikia.