Peruko Amazoniaren sakonean, Islandiako herri txikia, piloteen gainean eraikia, Amazonaseko Venezia izateaz harro dago bisitatzen duten turista gutxiren begietara.

Hiri ospetsuarekin konparatzea ausart samarra izan daiteke, baina Islandia –3.000 biztanle inguru ditu– «uraren gaineko herria da, autorik eta motorrik gabea», uste du Linda Pimentel Santa Cruzek, herriko idazkariak.

«Txikia da, polita... jendeari gustatzen zaio gu bisitatzea. Pixkanaka, hobera egiten ari gara», dio Santa Cruz andreak irribarretsu.

Ekuadorko hezetasun itogarrian itota, Javari ibaiaren eta Amazonas handikiaren elkargunean, Islandia ur parduskaren gainean igotako egurrezko etxeen herrixka handi bat da.

Gizonek koloretako sotanak janzten dituzte eta emakumeek burua estaltzeko beloak daramatzate. Fededunetako asko Itun Unibertsal Berriaren baitan dauden nekazarien kongregaziokoak dira, 90eko hamarkadatik Amazoniako zati honetara milaka iritsi diren nekazari andinotarrak.

Lurra landuz eta inguruan kontsumitzen diren landare gehienak ekoiztuz, Javari ibaiaren eta Amazoniako zati honen ertzetan zehar hainbat kokalekutan hedatu dira, eta orain funtsezko zeregina betetzen dute tokiko ekonomian eta merkataritza-bideetan.

Aurrera egin ahala, eta zura erabiltzea debekatu ahala, hormigoia ere gehitu zen. Zementuzko pasabide handi eta zuzenak, zuriz eta gorriz margotutako altzairuzko barandak zituztenak, hiri txikia zeharkatzen ari ziren.

Ducal Jauregiaren ordez, oraindik eraikitzen ari den eraikin trinko handi bat, etorkizuneko merkatua, hegazkin-ontzi baten branka bezala, portu txikiko kaian nagusi da, non txalupa motordunak eta arrantza-gabarrak porturatzen diren.

Arratsaldearen amaierako eguraldirik beroenean, dozenaka nerabe kamisetan murgiltzen dira pantalanetatik. «Hau haurren igerilekua da», nabarmendu du Santa Cruz andreak.

Arrantza, merkataritza eta trafikoa

Islandiak 82 urte bete ditu ekainean. Urak urtean sei hilabetez egiten du atzera, urtaro lehorrean, ekainetik aurrera. Bitartean, plastikoak eta bestelako zaborrak ohol, adreilu eta xaflen etxebizitzen azpian flotatzen dute.

Txinatar produktuen bazar baten, turistentzako jatetxe baten, artisau-arrandegi baten eta haizeari irekita dauden txabolen aurretik igarotzen gara, non amak sukaldean lanpetuta edo jabea hamakan atseden hartzen ikusten diren.

«Jendea arrantzatik bizi da, merkataritzatik, denetik pixka bat... Funtzionarioak ere badaude», azaldu du udaleko idazkariak. Islandia «erakarpen turistiko» bihurtzea gustatuko litzaioke Santa Cruz andreari, eta «segurtasuna» dagoela ziurtatu du, nahiz eta «gazte batzuk gauza txarretan sartzen» direla onartu.

Oihan eremu urrun bat da Islandia eta narkoak, urre bilatzaileak, isileko ehiztariak, arrantzaleak eta legez kanpoko zurgileak ugari dira.

Islandiak Javari haran misteriotsuaren sarrera markatzen du, Brasilgo bigarren lurralde indigena handiena eta kontaktatu gabeko azken herri indigenen etxea.