Bidaiari

Gipuzkoako bost atrakzio turistiko aurkeztuko dira Fiturren

Oiassoko termak eta Irungo Irugurutzetako labeak, Geoparkeko Bira ibilbidea, Urola Kostako turismo-marka berriaren aurkezpena, Zumarragako Hauspoa eta tunela proiektua eta Hiruma eskualdeaz gaindiko proiektua. Horiek dira Gipuzkoak Fiturren aurkeztuko dituen «atrakzio turistikoak».

Sakonetako marearteko zabalgunea.
Sakonetako marearteko zabalgunea. (Luis JAUREGIALTZO | FOKU)

Mugikortasuneko, Turismoko eta Lurralde Antolaketako diputatu Azahara Domínguez Madrilera joango da, Fitur Nazioarteko Turismo Azokan bost erakarpen turistiko aurkezteko. Horien bidez, Gipuzkoak bere eredu turistiko berria finkatu nahi du, «jasangarria izateaz gain, birsortzailea izango den eta gure lurraldean eta tokiko komunitatean ondorio positiboak izango dituen turismoa».

Foru Aldundiko arduradunak adierazi duenez, proiektu horiek guztiak «ezin hobeto» egokitzen dira Gipuzkoan aspaldidanik bultzatzen ari den desestazionalizazio eta deslokalizazio estrategiara. «Baina ez hori bakarrik, ezarri nahi dugun eta Fiturren aurkeztuko den turismo eredu berriari ere ezin hobeto erantzuten diote: jasangarria izateaz gain, birsortzailea ere izango den turismoa, bisitatzen gaituztenek Gipuzkoa zaintzen laguntzeaz gain, gure lurraldean eta tokiko komunitatean eragin positiboa izan dezaten».

«Une erabakigarri batean gaude gure lurraldean nahi dugun turismo mota definitzeko, eta Fitur lehen mailako erakusleihoa da, ez bakarrik Gipuzkoa helmuga turistiko gisa sustatzeko, baizik eta interesatzen zaigun turista profila erakartzeko, bisitatzeko ez ezik, elkar ezagutzeko, gure kultura, tradizioak eta esentzia ezagutzeko, eta, jakina, gure ingurunea eta gipuzkoarrak errespetatzeko kezka duen turista bat, alegia», adierazi du diputatuak, eta gogorarazi du turismo-industria Gipuzkoako BPGaren %8,4 dela, eta, beraz, «enpleguaren eta aberastasunaren iturri garrantzitsua» dela. «Aberastasun hori lurralde osoan modu orekatuan banatu dadin lan egin behar dugu, gero eta familia gehiagok izan dezaten industria horren onura. Horregatik, bisitariak gure lurraldean barneratzeko proiektuak aurkezten saiatzen gara», gaineratu du.

Oiassoko termak eta Iruguruzetako meategiak

Erromatarrek Gipuzkoan utzitako aztarnetako bi dira. Termak erromatar gizartearentzako gune garrantzitsuenetako bat ziren, eta Irunen Oiasso atzeko lorategian kokatu ziren. Hipokaustoa duten hiru gela dira. Berotze-sistema aire beroa zebilen zoru huts batean datza. Gelarik handienak, frigidariumak edo ur hotzeko gelak, opus spicatum zoladura gordetzen du, ziri moduan jarritako adreiluekin.

Irugurutzeta erromatarren garaian hasi zen lanean, baina gaur egungo ondare eremuak Aiako Harriko eremu horretan XX. mendean zehar burdina erauzteko egin zen meatze jarduera erakusten du. Hemen, burdina erauzketa-lekuetatik labeetara garraiatzen zen trenbideen gaineko bagoneten bidez edo airetik, galdarak esekitzen zituzten kableen linea batekin. Han, labeetan kiskaltzen zuten, oxido bihurtzeko eta, horrela, metalezko legea handitzeko. Ondare-multzo horretan meatze-galeriak eta minerala kiskaltzeko labeak daude, hemen garatutako meatze-jarduera ulertzeko.

Geoparkeko Bira

Euskal Kostaldeko Geoparkea zeharkatzen duen ibilbide zirkularra da, 54 kilometrokoa, hiru etapatan banatuta. Hiru etapa hauetako lehena Mutriku-Deba da, 16,6 kilometroko ibilbidea, 1.000 metrotik gorako desnibela duena eta sei ordu pasatxoan osa daitekeena. Etapa flysch beltzean hasten da, geoparkeko zaharrena, eta Arnoko artadia zeharkatzen du, kostalde eta barnealdeko ikuspegiak eskainiz, euskal baserri tradizionalez zipriztindutako bide bakarrean.

Bigarren etapa, eta luzeena, Deba-Zumaia da, 19,7 kilometroko ibilbidea, 1.000 metro inguruko desnibelarekin eta zazpi ordutan osa daitekeena. Deba ibaitik gora Historiaurreko Harana zeharkatzen duen bidea da, Lasturko uraren ubidearekin bat egin arte. Zalantzarik gabe, Birako zatirik politenetakoa da, eta, gainera, Geoparkearen ikuspegi ezohikoa eskaintzen du.

Eta, azkenik, Zumaia-Mutriku, 17,7 kilometroko etapa, kostaldetik igarotzen dena, 1.000 metroko altuerako desnibelarekin eta zazpi ordutan osatzen dena. Lurraren historian zeharreko ibilbidea da, flyscharen edertasunaz bere osotasunean gozatzeko aukera ematen duena, Elgorriagak eta Portutxikik eskaintzen dituzten itsasertzaren ikuspegi ikusgarriekin.

Urola Kostako marka turistiko berria

Eskualdeko bost herriak indartzeko eta ezagutarazteko marka berritu du Urola Kostako Udal Elkarteak. Urola Kostan, historikoki turismo ikuspuntutik garrantzia izan duten bi herri daude: Zarautz eta Getaria, hain zuzen ere. Baina, azken urteetan, beste herrietan ari da turismoa indartzen: alde batetik, Zumaia, geoparkea dela medio; eta bestetik, berriz, Aia eremu berde bezala.

Eskualde mailan, nahiz eta lanketa komunak egin izan diren, eskualdea ez da ezaguna izan bere horretan, eta, ondorioz, eskualdeko markak ere ez du sona handirik izan. Hori horrela, izen eta izaera propioa izango duen marka bat sortzea izan da helburua, eskualdea osatzen duten 5 herriak (Zarautz, Getaria, Orio, Zumaia eta Aia) identifikatuak izateko eta eskualdearen ezaugarri nagusiak barnebiltzeko.

2024. urtean zehar egin da lanketa hau Urola Kostako Udal Elkartetik, eta 2025ean, bertatik marka hori erabiltzen eta zabaltzen hasiko da. Eta noski, espero da etorkizunean, toki turistiko bezala eskualdea bera ere ezaguna izatea, herri solteez haratago. Horretarako, herrien arteko lankidetzan oinarritutako turismo eskaintza konpartitu bat sortzen jarraitu nahi da.

Hauspoa eta tunela

Hauspoa eta tunela dokumentala ‘Zumarraga Bide Bizia’ marka turistikoan integratuta dago. Zumarragako historiari balioa ematen dion kontakizuna da, trena udalerriaren historiaren parte dela eta bere eskutik panderoarekin bat egitean euskal kulturan integratu zen akordeoia nola etorri zen erakutsiz. Dokumental honetan Paris-Madril trenbide zati korapilatsuaren hasierak eta akordeoia eskualdean sartu zuen trenbide tarte horretako langile italiar Juan Bautista Buseren irudia ikus daitezke, eta bere istorioa izango da proiektuaren haria. Horrela, Zumarragaren garapen ekonomiko eta soziala, trenbidearen etorrera eta euskal kulturan funtsezkoa bihurtu den akordeoiaren musikaren eragin kulturala batzen dira, hori guztia Iñaki Pinedoren eta Gorka Hermosaren gidoi eta zuzendaritzapean.

Hiruma eskualdeaz gaindiko proiektua

Hiruma, Euskadiren ariman zeharreko bidaia, eskualdeaz gaindiko proiektua da, hiru eskualderen lankidetzatik sortua: Debagoiena, Urola Garaia eta Urola Erdia. Hiru helmugetako turismoa batera proiektatzeko marka turistikoa da, eta helburua da Euskadiko barnealdeko helmuga erreferente bihurtzea.