Abuztuaren 21ean, larunbata, 02.40an ez zen ezer hasi. Goizeko lehen orduetatik; garbiketa-makinak, banaketa-furgonetak edozein kaletatik zirkulatzen (nahiz eta Ordenantzak auzoko zirkulazioa 3 ibilbidetara mugatzen duen), beira biltzeko kamioiak, inguruan pasatzeko zorte txarra dutenak gorreriak jota utziz, auzoko kaleetan paseatzen ari diren turistak, tabernetako mahaiak eta aulkiak kalean (baimenduak eta baimendu gabeak). Aizu, kontuz, ordutegiz kanpo dabiltzan furgonetak! (Ez dirudi inork kontrolatuko dituenik), taberna batzuetan lekua hartzeko ilarak, Otaegi gozotegiaren aurrean turista talde bat kale erdian (baimendutako hogei pertsonatik gora), Sarriegi plazan edo Bulebarrean beste batzuk.

Aparkalekuen gaineko terraza berriak gainezka (nahiz eta 20 m2-an, 1,5 metroko distantzia gordez, bost mahaitan eserita dauden hogei pertsona nola kabitzen diren matematikoki azaltzea ezinezkoa izan; tira, baimena eman duen Udalak jakingo du). «Turista maitea» kanpainaren iragarkia, gehiago etortzera animatuz. Are gehiago? Bada, bai. Eta, gainera, administrazioek eta haien agintariek biziki eskatzen digute pilaketak saihesteko, erantzukizun indibiduala aldarrikatuz. Orduan, zergatik bidaltzen dizkigute jende pilaketa horiek? Arduragabekeria, hipokrisia? 

Tabernak bete-beteak (ez zituzten zientziak ikasiko, edukieraren %35 kalkulatzea zaila baita oso), barran dauden pertsonak kontsumitzen (banketan eserita, hori bai), plastikozko edalontzietan zerbitzatzen eta edatera kalera irteten (kosketan eserita). Estropaden eguna balitz bezalaxe dauden kaleak, gainezka. Arratsaldean berdin, gauean berdin; baina indar handiagoz, saltoka, kantari, garrasika, musukorik gabe. 

01.00etatik aurrera, tabernek irekita jarraitzen dute, eta bezeroak barruan, kanpoan eta tartean kontsumitzen. Botiloia ez-botiloiarekin nahasten hasita zegoen. Zarata, zikinkeria, gainezka egiten duen zaborra, hautsitako botilak, botatako plastikoak. Laster hasiko ziren pixak. 

Egun hauetako erreportajeetan (prentsa, telebista, adierazpenak, etab.) ez da horrelakorik gaitzesten. Batzuentzat, arazoak 02.40an hasi ziren. 

Bai, jendetza zegoen, botiloia egiten ari zen jende asko, baina botiloia ez zen ordu horretan hasi. Amaitu zen bezala amaitu zen, Abenida eta Urbieta kalera iritsi arte. Alde Zaharretik haratago hedatzea da benetan kezka sortzen duena? Alde Zaharrak hau guztia jasan behar izateak, urteetan zehar jasaten ari garen etengabeko degradazioak eta gehiegizko esplotazioak ez du alarmarik sortzen. «Normala» al da? «Horixe da dagoena» al da erantzuna? Azaldutako gertaera horiek ez al dira arbuiagarriak? Hedabideetan eta politikarien artean alarma gutxiago eragiten al dute? 

Beste batzuek uste dute Ertzaintzaren jokaerak sortu zituela arazoak, aurrekoa existitu ez balitz edo «suspentso» kalifikazioa mereziko ez balu bezala. Ez, arazoa ez zen 02.40ko botiloiarekin hasi, ezta Ertzaintzaren sarrerarekin ere. Lehendik zetorrenaren jarraipena zen. Azken finean, aisialdi-eredu hori eta polizia-eredua termino eta praktika sozialak nahasten dituen eredu ekonomiko eta sozial baten adierazpenetako batzuk baino ez dira.

Aisialdi-eredu hori –eta horren ondorioak– Alde Zaharrean, Abenidan edota Urbieta kalean izan, kasu guztietan, arbuiagarria da. Etxeratze-aginduaren amaieratik gertatzen ari diren gertaerek zer dute jasangarri eta errespetagarri gizarte- eta hiri-ingurumenarekiko? Noiz arte jarraituko da sustapen-politikak babesten, aisialdia alkoholaren eta bestelakoen kontsumoarekin lotuz?

Egun horretan gertatutakoa, aste horretan, uda honetan (hor daude Eguzkiren eta partikularren bideoak, botiloiek eragindako hondakinak eta kaiko bizilagunen kexak jasotzen dituztenak). Egunez eta gauez, zarataz eta zikinkeriaz leporaino gaude, lekua falta zaigu, oxigenoa. Auzoko bizitza, organismo bizi gisa, ZIUn dago. Hainbestetan errepikatu dugu, ezen dagoeneko ez gaituen hunkitzen. Baina horrela da.

Zoritxarrez, Elkartera ez zaigu «gertakari» guztien berri iristen, bideo eta argazki batzuk baino ez. Balkoi batetik ura bota zutela ere esan ziguten (zorigaiztoko ordua baino lehen). Edo, beste gau batean, jendez gainezka zegoen kale bateko atariko zarata eta kolpeez nazkatuta, bizilagun bat jaitsi eta 12-15 neska-mutilekin 05.00etan kolpeka hasi zen. Joan egin ziren, gaizki amaitu zitekeen. Baina hau ez da bidea.

Koronabirusa oraindik ere gure artean dabilela, adostasun orokor bat dago: bete beharreko osasun-neurriak daude. Neurri eztabaidagarriak izan daitezke, baina onartzen dugu, komunitatearen osasuna bermatzeko, zaindu eta errespetatu egin behar ditugula. Dena den, osasun-arlotik haratago (alerta-egoera noizbait amaituko baita), kontsumitzeko egiten den espazio publikoaren erabilera eta intentsitatea eta auzoko bizitza bateraezinak dira. Nork bere interesari soilik begiratzen dionean, bere berehalako desiratik jarduten duenean, besteez arduratu gabe, eta, gainera, bere eskubidea «askatasunaren» kontzeptu jakin bati lotuta dagoela ulertzen duenean, enpatiarik ez dago, indibidualismoa da garaile eta indartsuenak, txapeldunak. Baina arazo hauek ez dira uda honetan lehertu.

Parte Zaharrean Bizi elkarteak arau-urratzeak, auzoa helburu ekonomikoekin gehiegikeriaz erabili izana eta horren ondorioak salatu izan ditu. Udala salatu du bere arauak ez errespetatzeagatik eta bizitza hiltzen duen eredu hori bultzatzeagatik. Elkarteak, halaber, paisaia osatzen duten kontsumo modu horiei ere egin behar die aurre (botiloia eta ez botiloia). Zikinkeria ez da alfonbra azpian ezkutatu behar, horrela ez baita desagertzen. Auzoko komunitatea ere interpelatuta dago, ezin dugu dena politikarien eta erakundeen esku utzi.

Gure auzoa kolapsatzera garamatzan aisialdi-eredu horri buruzko eztabaida publiko zabal eta sakona bultzatzeko garaia dela uste dugu.