GAUR8
Gaur X urte

1878ko enbata, heriotza eta atsekabea euskal kostaldean

Gaur 146 urte, 1878ko apirilaren 20an, enbata bortitz batek Bizkaiko golkoa jo zuen. 322 arrantzale hil eta 500 arrantza-ontzi hondoratu ziren. Gloriako Larunbateko Enbata bezala pasa da historiara eta hortik aurrera segurtasuna hobetzeko neurriak ezarri ziren.

Pintura Larunbat Loriatsuko enbataren episodioaren inguruan.
Pintura Larunbat Loriatsuko enbataren episodioaren inguruan. (Fernando Pérez del Camino)

Gloriako Larunbateko Enbata izenez ezaguna, 1878ko apirilaren 20an Kantauri itsasoko kostaldean gertatutako fenomeno meteorologiko suntsitzaileak 322 pertsona (190 euskal herritar) hil eta ia 500 arrantza-ontzi hondoratu zituen ordu gutxiren buruan. Gorpuzkinak eta txalupen aztarnak kostalde osoan joan ziren agertzen hurrengo egunetan.

Arrantzaleek metodo tradizionalak eta ontzi hauskorrak erabiltzen zituzten garai hartan, eta enbatak ustekabean harrapatu zituen itsaso zabalean zeudela. Ekaitzaren zantzuak nabaritu arren, arrantzan jarraitzea erabaki zuten askok, eta hori zorigaiztokoa izan zen.

Garaiko idazleek, Jose Maria de Peredak eta Amos de Escalantek kasu, gertakari horiek beren literatur lanetan erretratatu zituzten, arrantzaleen heroismoa eta kaltetutako komunitateen elkartasuna nabarmenduz.

Haien idazkien arabera, eszena latza izan zen: ontziak lehorreratzeko borrokan ari ziren olatu eta haize bortitzek gogor jotzen zituzten bitartean. Senideek kostaldetik ezinean begiratzen zuten elizetako kanpaiek tragedia iragartzen zuten bitartean.

Galernaren ondoren, arrantzaleen segurtasuna hobetzeko neurriak ezarri ziren, eguraldiaren iragarpen-sistema hobeak, itsasontzien hobekuntzak eta salbamendu-zerbitzuak barne.