Isidro Esnaola
Iritzi saileko erredaktorea, ekonomian espezializatua / redactor de opinión, especializado en economía

Ukraina, baliabideen iturria Mendebaldearentzat

Duela egun batzuk, errusiarrek drone batzuk jaurti zituzten Kievetik 100 kilometro eskasera dagoen hiri bateko helburuen aurka, airekoen aurkako defentsari iseka eginez. Errusiarrek orain droneak erabiltzea misilak amaitzen ari zitzaizkielako zela interpretatu zuten komunikabide guztiek aho batez. Aste honetan, Errusiak eraso egin du 100 misil baino gehiago jaurtiz helburu militarren –Ukrainako zerbitzu sekretuen egoitzara iritsi zen– eta energia azpiegituren aurka. Ukrainako iturrien arabera, hamar-hogei lagun hil ziren. “New York Times”-i hildako gutxi iruditu zitzaizkion, eta Errusiako misilen kalitate txarrari egotzi zion biktima kopuru urria. Zalantzarik gabe, ez du zerikusirik estatubatuarrek 2003an Bagdaden aurka egin zuten operazioarekin, «Astindu eta ikara» (Shock and Awe, ingelesez) izen enfatikoarekin bataiatu zutena, eta funtsean hiriburua suntsitzea izan zena, hiru egunez jarraian milaka bonba jaurtiz. Susan Sontangek honela definitu zituen horrelako ikuskizunak: «Iritzi publikoaren lizunkeria masa bonbardaketengatik». Ikusten denez, “New York Times”-ek faltan botatzen ditu; hori bai, hildakoak urrun.

Eta irakurketa partzial eta alderdikoi horien gainean, konfrontazioak handitzen jarraitzen du. Baina propagandaren artean albisteak ere zabaltzen dira. Azpiestazio elektrikoei egindako erasoen ondorioz jakin dugu Ukraina elektrizitatea esportatzen ari zela Europara. Negozio ona, ezbairik gabe; hemen benetan garesti dago. Bi sareen arteko lotura ez zen Maidanen ondoren egin, duela hilabete batzuk baizik, errusiar tropak Ukrainan sartu ondoren. Badirudi nazioarteko laguntza ez dela dirudien bezain desinteresatua.

Sentsazio hori bera agertzen da urtero egiten den Ukraina berreskuratzeko konferentziaren edukiak errepasatzen direnean. Beste gai batzuen artean, nekazaritza erreforma baten beharra azpimarratzen du beti, lurra libreki saltzera mugatzen dena. Ukrainako Parlamentuak 2019an onartu zuen aukera hori zabaltzen zuen lege bat, funtsean NDFren laguntza jasotzeko. 2020aren hasieran, salmenta baldintzak murriztu zituen, eta atzerriko enpresei eta herritarrei hura erostea debekatu zien. Gainera, erreferendum herrikoi bat egiteko baldintza gehitu zuen, atzerritarrei salerosketa onartzeko.

Ez da zaila aurreikustea gerrako zorrak hurrengo gobernuen gaineko harlauza bat bezala astinduko direla eta, agian, herritarren berrespenak ahaztu beharko direla, jokoan dagoena oso goxoa baita, eta, beharbada, orain arte bezala, herritarrek ez dute begi onez ikusiko. Ukrainak ia 33 milioi hektarea lur landagarri zituen 2020an, EBk dituen lur langarri guztien heren bat gutxi gorabehera. Lurra hain preziatua bilakatu da, non Bill Gates bezalako aberats eta boteretsuak mundu osoan zehar ari diren lurrak erosten.

Europa erdialdeko industrializazioa ez zen posible izango ekialdeko Europako baliabiderik gabe, eta ez soilik erregaiak eta lehengai errusiarrak. Horren adibidea da Turkiarekin hiru bandatan sinatutako hitzarmenari esker esportatutako alearen helmuga nagusia EB izan dela. Edo elektrizitatearen inportazioa, bonbardaketen ondorioz etenda. Horregatik guztiagatik, oso zaila da ulertzea Europar Batasunak Errusiarekin harreman oro moztean egin duen kalkulua. •