Haur bakar bat ere ez da iristen mundura bere gorputz irudiagatik akastun sentituz. Badakigu inor ez dela bere gorputza gorrotatuz jaiotzen, heteropatriarkatuak eraikitako gizarteak, hezkuntzak eta kulturak inperfektuak garela sinetsarazten digute, gaizki tratatzen ikasten dugu, harengandik aldentzen, gugan eremu desatseginak daudela sinetsarazten digutelako. Argi daukagu, halaber, gure ispilua islatzen duen irudi hori gorrotatzeak esan nahi duela pertsona gisa gorrotatzea, baliogabetzea, zenbait gauza merezi ez ditugula pentsatzea. Etxe deseroso batean bizitzea bezala da.

Indarkeria estetiko horren ondorio psikologikoak saihetsezinak dira orduan. Autoestimurik eza, gizarte-isolamendua, erruduntasun-sentimendua, nork bere burua ez onartzea, elikadura-nahasmenduak, gorputz-dismorfia eta abar. Ondorioak hainbeste dira, eta gure bizitzako eta buruko hainbeste mailatan eragiten dute. Geure buruarekiko begirada gaiztoa eraiki dugu eta botere askok nahi dute horrela begiratzea, eta agian ez gara konturatu. Diskriminazio horren zauriak enkistatu egin daitezke gure bizitzan, eta min emozional handia eragiten dute.

Gordofobia kulturalki dominatzen duen kanon estetikoak agintzen duen Gorputz Masa Baxuaren Indize (GMI)-tik ateratzen den gorputz batekiko diskriminazioa da. Horregatik, diskriminazio hori jasaten duten pertsonak seinalatu egiten dira, eta, aldi berean, ikusezin bihurtzen dira. Gorputz osasungarriak daude pisu mota desberdinetan, baina dietaren kulturak osasuna, edertasuna eta ongizatea kiloak galtzearekin lotzea lortu du. Denbora asko ematen dugu pentsatzen nolakoa den gure gorputza eta nola ikusiko litzatekeen hobeto. Gorputza gauza estatiko gisa hautemateko modu horrek, urteak bete arren aldatzen ez denak, non gantza, zimurrak, ileak, hauen falta edo “gehiegikeria” sartzen ez diren, planeta honetan bizi garen pertsona gehienak kanpoan uztea dakar. Kanon estetikoak eta gorputz berberen bonbardaketa behin eta berriz ez da gu ongi sentitzera animatzea. Gorputzen aniztasunaren, ikusgarritasunaren eta normalizazioaren aurka egitea da.

Edertasunaren ideal zurrun horrek eragina du bai geure pertzepzioan, bai besteen pertzepzioan ere. Modu publikoan, gure janzkerari eragiten dio, gure fisikoa epaitzen edo azaltzen ari dela senti dezakegun egoerei eta gure gorputzaren eta gainerako pertsonen edo testuinguruen artean ezartzen dugun harremanari. Modu pribatuan, eragina izan dezake gure autoestimuan eta arroparekin, janariarekin eta ariketarekin dugun harremanean. Kanon estetikoa, gordofobia eta edertasunaren garrantzia hain errotuta daude maila indibidual eta sozialean, ezen edertasun horren ideiatik, arau horretatik mugi baikaitezke, egunez egun hautematen dugun errealitatetik mugitu beharrean. Ederraren kontenplazioak begirada zabalagoa eta pluralagoa eskatzen du gure eta gizartearen osasunaren onerako.

Zergatik uste dugu gure gorputzeko aldaketa jakin batzuek zoriontsuago egingo gaituztela? Gainera, zergatik ikusten dugu hain erlazio argia pisuaren eta osasunaren artean eta zergatik ateratzen ditugu ekuaziotik beste aldagai garrantzitsu batzuk?

Estetikan geratzea, pertsona baten balioa zenbaki edo neurri baten arabera identifikatzea erredukzionista, sinplea eta kaltegarria da. Guztion esku dago gordofobia saihestea, gorputzarekiko diskriminazioa eta indarkeria estetikoa hedatzen jarraitzea eta pairatzen duenaren bizi-kalitateari eragitea. •

saioaaginako@gmail.com