Amalur ARTOLA
DONOSTIA

Nevadako kontakizunen biografia fikzionatua aurkeztu du William Douglass-ek

Nevadako basamortuko usaina bildu du William Douglass antropologo eta ikertzaileak ‘Bizi ondorengo heriotza: Nevadako kontakizunak’ argitalpenean. Douglass bere bizipenetan oinarritu da liburuak biltzen dituen hamahiru kontakizunak idazteko eta euskaraz eta gazteleraz, bi bertsiotan irakur daiteke. Ingelesezkoa aurki aurkeztuko du Nevadan.

William Douglas, eskuinean, Anton Garikano itzultzailearekin. (Juan Carlos RUIZ/ARGAZKI PRESS)
William Douglas, eskuinean, Anton Garikano itzultzailearekin. (Juan Carlos RUIZ/ARGAZKI PRESS)

«Bera Nevada zen eta bere istorio guztiak Nevada ziren» esaldiarekin abiatu du William A. Douglass antropologo, ikertzaile eta euskal gaietan adituak ‘Bizi ondorengo heriotza: Nevadako kontakizunak’ argitalpeneko lehen narrazioa. Eta horixe da, hain zuzen, ingelesetik euskarara itzultzean Anton Garikanori deigarria egin zaiona: hamahiru narrazioek hartzen dituzten 142 orrialdeek duten Nevada usaina: «Lurtasun hori, zenbateko lotura duten kontakizunek lurrarekin, bere espresio guztietan. Nevadako paisaia idorrean, Renora iristen zarenean iristen zaizun usain hori badu, badirudi han barrena zabiltzala», azaldu du gaur goizean Donostian egin den aurkezpenean.

Douglass-ek euskal gaiei lotutako argitalpen ugari kaleratu ditu eta, zentzu horretan, liburu hau ez dela «euskal liburua» nabarmendu nahi izan du: «Nire buruaz ari den liburu bat da. Nevadan jaio nintzen, nire aurreko hiru belaunaldiak bezala, eta denak ziren meatzariak. Nire estatuaz mintzatu naiz, arrantxoez, behizainez, indiarrez, meatzariez… Izatez, tranpa-jartzaile profesionala izan behar nuen», hausnartu du. Liburua «erabat autobiografikoa» dela onartzeaz batera, biografia oro fikzionatzen dela iritzi du Douglassek eta bere narrazioetan ere fikziorik badela azaldu du. Zentzu horretan, orain artean kaleratu dituen antropologia liburuekin alderatuz, liburu honek askatasunez idatzi eta arnasa hartzeko bidea ireki diola ziurtatu du: «Askatasuna batez ere, nire protagonistekin nahi dudana egin ahal izan dudalako. Antropologian parametroek, datuek, artxibategiek… agintzen dute, eta horrenbeste urtetan horrela lanean aritu den pertsona batentzat askatasuna da fikzioa idatzi ahal izatea».

Liburuan, irakurleak Nevada «bere horretan» aurkituko duela gaineratu du antropologoak: «Niretzat oso garrantzitsua da horrela izatea. Badut arrantxo bat han, desertuan; nire babesleku pertsonala izateaz gainera parke nazional pribatu baten parekoa dena, antilopez, arranoz, oreinez eta pumaz inguratuta bizi naizelako. Niretzat, oso mundu berezia da».

Liburua euskaraz eta gazteleraz (‘Muerte después de vida: relatos de Nevada’) argitaratu du Pamielarekin, eta ingelesezko bertsioa, jatorrizkoa, oraindik aurkezteke daukala nabarmendu du: «Oraintxe atera da inprentatik eta, itzulpenen ostean, Renora itzultzen naizenean aurkeztuko dut», azaldu du.