ELBk Lurzaindia elkartearen eskutik Arbonan salgai diren lau hektareako lurrak lehentasunez erosteko galdegin dio laborantza lurrak kudeatzen dituen Safer egiturari, «pentze hori salbatzeko» helburuarekin.  Desmartxa ostegun honetan iragarri dute Arbonako Berroetako bidean hainbat herritar eta hautetsiren sostenguarekin. Dominique Amestoy Lurzaindiako presidenteak jakinarazi duenez, Saferraren batzorde teknikoak bi aste barru aztertuko du haien eskaera.

Gogora ekartzeko, 16 hektarea eta bertan den etxearen jabe den Yves Borotrak 3 milioi eurotan salgai ezarri ditu lur horien 4 hektareako zati bat eta etxea. Michel eta Marie-Jose Carite Lemesre paristarrak lirateke erosleak, 73 eta 68 urtekoak, hurrenez hurren eta permakulturarako nahi lukete erosi ondasuna.

«Arbonako okupaziotik urtebetera hemen gaude berriz salmenta espekulatibo bat dagoelako. Borroka eta negoziazio fase berri bat da», esan du Amestoyk. Izan ere, negoziazioen ikuspegitik, iazko okupazioa bukatu zenetik urte osoan zehar jabearekin harremanetan jartzen saiatu dira ELB eta Lurzaindia, ondasunari buruz eskaintza bat egin ziezaien.

«Inoiz ez dugu erantzunik jaso. Egun dugun erantzun bakarra da Borotra familiak ondasun hau prezio espekulatiboan saltzen duela berriz», deitoratu du Dominique Amestoyk.

«Ekintza eta negoziazioa»

Saferrari lehentasunez erosteko egin eskaera salgai diren lau hektarea lurrei begirakoa bada ere, gainerako 12 hektareak ez dituzte bazterrean utziko laborantzaren aldeko eragileek, horiek erosi ahal izateko borrokan jarraituko dutela oroitaraziz.

«Ez gaude negoziazioari hetsirik. Urte osoan egin dugun lana beti zentzu horretan egin dugu. Baina afera hau ez da konponduko ELB eta Lurzaindiaren inplikaziorik gabe», aldarrikatu du Amestoyk.

Arbonako laborantza lurren defendatzeko eta espekulazioa saihesteko eraman beharreko estrategia ez dute oraino zehaztu eragileek. «Baina segur da ez gaudela prest egiten uzteko», ohartarazi du Lurzaindiako presidenteak, «ekintza eta negoziazioa» haien lan lerroak izanen direla aitzinatuz.

Hautetsiei eta ardurak dituzten guziei ere deia egin diete inplika daitezen, «Euskal Herri osoaren eta denen afera bat delako».

Etxebizitza bai, lurra artifizializatu gabe

Bere aldetik, Isabelle Capdevillek saltzaile eta erosleei «erantzukizunerako» eta gizarte zibilaren eskaerari entzuteko deia luzatu die. Gisa berean, Euskal Herriak laborantza lurrak eta populakuntza babesteko beharra duela azpimarratu du eta horregatik, Arbonako jabetza laborantza munduari saltzea berretsi du. «Permakultura egiten badugu, ez gara engaiatzen populazioa elikatzera, ez duelako laborantza estatusik», nabarmendu du erosleen nahiari erreferentzia eginez.

Espekulazioaren arazo orokorrari begira, Capdevillek adierazi du eraikinak behar direla eta hutsak eraberritu behar direla etxebizitzak eraikitzeko, urtean zehar Euskal Herrian bizi eta lan egiten duten herritarrentzat, baina ez prezio espekulatiboetan.

Halaber, ohartarazi duenez, «eraikitzeko beharra dugu, artifizializatu gabe. Gizartearen eskaera hemen da: gelditu artifizializatzeaz etxebizitzak egiteko».