Sortzaile, euskarazko kulturaren aldeko apustua egin duten udal ordezkari eta laguntzaileen artean, talde polita bildu da ostiral honetan Berako kultur etxean. Ez da ohikoa nazio mailako ekimen handi bat herri ttiki batean aurkeztea, eta hori bera pozgarria izan da. Euskal Herrian ditugun kalitatezko kulturgileen lagin bat ikusi ahal izan da, eta gozatu, Ines Osinaga eta Joseba Sarrionandiaren zuzeneko emanaldi eta guzti.

Aitor Elexpuru Berako alkateak hartu du hitza lehenbizi, ongietorria egin eta eskerrak emateko. «Naziogintzan ari gara, harremanak sortzen ari gara», erran du, Udalbiltzaren eta Geuretik Sortuak kultur ekimenaren parte izateaz harro.

Euskal Herriaren barne kohesioa eta garapena bultzatzen duen erakundeko lehendakariak, Jabi Asurmendik, eta Koro Etxeberria batzorde eragileko kideak azaldu dute «izugarrizko poza» dela artearen bidez geure herriaren kontakizuna egitea xede duen proiektuaren bigarren edizioa aurkeztea. 2022ko urrian egin zuten deialdian 60 proposamen jaso zituzten, «askotarikoak eta kalitate handikoak», eta horietatik 22 sortzaile aukeratu dituzte, lau arlotakoak: literatura, zinema, antzerkia eta komikia.

39 udalerri, batzuk taldeka

2023 honetan, sormen egonaldiak eginen dituzte 39 udalerritan. Herri batzuek bakarka hartuko dute parte, bertze batzuek elkarrekin. Adibidez, Bera, Lesaka, Urruña eta Sarak osatu dute talde bat, Antzuola eta Aiherrak bertze bat, boskote bat ere bada, Lodosa, Sartaguda, Mendabia, Andosilla eta Sesma kide dituena. Hala, euren arteko senidetzea indartuko da.

Kulturgileek hiru asteko denbora eta espazioa izanen dute haiek aukeratutako gaia garatzeko, esleitutako udalerriko biztanleekin eskuz esku. Bertatik ipuin luzeak, komikiak, film laburrak eta antzezlanak aterako dira, eta 2024an, kultur zirkuitu batean aurkeztuko dituzte guztiak.

Egunerokoaz gogoetatu eta aldatzeko aukera

Maddi Arocena ziburutarrak, adibidez, zuhaitzei buruzko proiektu bat landuko du Ziortza-Bolibarren. Bertako Andoni Lariz zinegotziak kontatu duenez, arazo bat dute eukaliptoaren hedapenarekin eta horretaz hausnarketa kolektibo bat egiteko eta gauzak aldatzeko aukera da ekimen hau.

Mattin Aranzet Atharratzeko herriko etxeko ordezkariak, bertzetik, nabarmendu du bere herrian maskarada, pastorala eta kantua bizi-bizi daudela baina «zinez apaldu» dela euskarazko eskaintza eta «berpizkunde bat gertarazteko» asmoz hartuko dutela parte. Beharrezko ikusten du «kultur manera ezberdinak nahastea eta beste begi so batekin lan egitea».

Kultura erostea eta babestea ezberdinak dira

Geuretik Sortuak ekimenaren aurkezpenak ezuste polit bat izan du: Ines Osinagaren eta Joseba Sarrionandiaren zuzeneko musika eta poesia erakustaldia. Instrumentuak prestatzen ari zela, arrasatearrak ezin izan dio tentazioari eutsi eta bere aldarrikapena egin du mikrofonoan: «Baliabide publikoak behar ditugu, denbora eta dirua. Hau gure lana da... ezta?». Aitortu duenez, hilabetean lau aldiz erabakitzen du musikari izaten jarraitzea. «Gauza bat da kultura erostea eta bestea kultur sorkuntza babestea», argitu du. «Kultura ezin da beti produktu errentagarria izan».

Umorez, hala onartu du Sarrik: «Nik lan kontuez ez dakit. 40 urtetik gora kanpoan egon ostean Euskal Herrira itzuli naizenean nire adineko jendea erretiratzen ari dela ikusi dut, eta ni lanean hasi gabe oraindik!».

Sarrik azaldu duenez, txalupa aproposa izan daiteke «gure euskal komunitate erdi naufragoa» irudikatzeko. «Ikusten da porturik, ez dugu ikusten baina imajinatzen dugu, haruntz goaz arraunean», kantatu du Osinagak eskusoinuarekin eta bertze soinu lagungarri batzuekin.

Bertigoa Zumaiako portuan

Zumaiako portura abiatuko dira Olatz Beobide eta Nerea Arriola bekadunak. ‘Errua’ hitzetik tiraka antzerki obra bat sortzera doaz. «Bertigoa ematen digun gauza bat egin nahi dugu», erran dute.

Ainhoa Urien idazlea, berriz, mugen ipuin batean sartuko da. Horretarako toki ezin aproposagoa esleitu diote, Euskal Herria eta Espainiaren arteko mugan, Ebroren ertzean, zonifikazioak erasandako Lodosa, Sartaguda, Mendabia, Andosilla eta Sesman. «Oso baldintza onak» eskaintzen dituela eta eskerrak eman dizkio Udalbiltzari, eta dei zuzena egin du: «Ea beste batzuk ere espabilatzen diren guri laguntzak emateko, herri bezala sortzen jarraitu behar dugu eta».

Komikigintzan, Iñaki Martiarena ‘Mattin’ Usurbilen ariko da lanean. Berako ekitaldian, momentuko ilustrazio bat egin du proiektuak beretzat duen erranahia islatuz.

Sortzaileak eta herriak

Aipatutakoez gain, honakoak dira Geuretik Sortuak-en parte hartuko duten sortzaileak eta herriak: literaturan, Edorta Jimenez Mutrikun, Idoia Etxeberria Zaldibia eta Ataunen, Jon Abril Atharratzen, Lutxo Egia Seguran, Maitane Perez Errigoiti, Ajangiz eta Muxikan, Saioa Alkaiza Berriatuan, Maite Aizpurua Araitz, Betelu eta Larraunen, eta Gaizka Sarasola Larrabetzun.

Antzerkian, Goitibera konpainia Hernanin eta Jon Ander Urresti Aulesti, Munitibar eta Amoroton; zinegintzan, Pette Etxeberria Antzuola eta Aiherran, Arriguri eta Aitor Gametxo Uharten, Alba Lozano Oiartzunen eta Aitzol Saratxaga Legution; eta komikigintzan, Aritz Ibarra Sara, Urruña, Bera eta Lesakan, Kote Camacho Bergaran, Unai Gaztelumendi Leitza eta Berastegin, eta Eñaut Aiartzaguena Amasa-Villabonan.