Eustat estatistika erakundeak emandako datuen arabera, 24.194 pertsona hil ziren 2022an Araba, Bizkai eta Gipuzkoan, aurreko urtearekin alderatuta %4,9 gehiago. Gainera, kopuru hori pandemiaren aurreko 2019. urtekoa baino %12,2 handiagoa da, baina 2020koa baino txikiagoa, 53 heriotza gutxiagorekin.

Herrialdeka, joan den urtean 3.170 pertsona zendu ziren Araban, hau da, 2021. urtean baino %6,7 gehiago, lurraldeen arteko igoerarik nabarmenena izanik; Bizkaian 13.152 heriotza izan ziren (+%5,3), eta Gipuzkoan 7.872 (+%3,3).

Gorakada uztailean

Bestalde, 2022an alde nabarmenak ziren dira EAEn hilabeteen artean, aurreko urtearekin alderatuta. Zehazkiago, urtarriletik uztailera, heriotza tasa %10,2 igo zen 2021arekin alderatuta, eta uztaila nabarmendu zen, hil horretan %29,6ko igoera izan baitzen. Aitzitik, abuztuan eta irailean heriotzak %0,1 eta %2,1 jaitsi ziren, hurrenez hurren. Urrian berriz ere gora egin zuen aurreko urtearen aldean (+%3,8), eta azaroan eta abenduan berriz ere behera egin zuen nabarmen (-%6,3 eta -%5,6, hurrenez hurren).

EAEn 2022an izandako heriotza guztiak kontuan hartuta, 12.330 emakume eta 11.864 gizon zendu ziren. Hildakoen batez besteko adina 81,3 urte izan zen, eta hamar urte lehenago, 2012an, 78,9 urte zen, hau da, 2,4 urteko igoera izan da azken hamarkadan.

Gizonak batez beste 78,1 urterekin hil ziren iaz, eta emakumeak 84,4 urterekin; 2012an, berriz, 75,4 eta 82,7 urte izan ziren batez bestekoak, hurrenez hurren. Horrenbestez, azken hamar urteetan, gizonen bizitza 2,7 urtez luzatu da batez beste, eta emakumeena 1,7 urtez.

Haurren hilkortasunari dagokionez, urtebetetik beherako 41 haur hil ziren 2022an EAEn. Jaioberrien heriotza tasari dagokionez (bizitzako lehenengo 28 egunak hartzen dira kontuan), 30 haur hil ziren: 11 haur lehenengo 24 orduetan eta 12 haur lehenengo astean. Urtebetetik beherakoen artean, haurren heriotzak guztizkoaren %60,9 izan ziren.

Halaber, 100 urte edo gehiagoko 521 pertsona hil ziren joan den urtean EAEn (1922an edo lehenago jaioak), eta haietatik emakumeak %87,3 izan ziren. 100 urte edo gehiagoko 100 pertsona gehiago hil ziren 2021ean baino.

Kausak

Heriotzen kausei dagokienez, 2022an EAEn izandako heriotzen %26,4 tumoreek eragin zuten (6.378 hildako), %23,8 zirkulazio sistemako gaixotasunek (5.767 hildako) eta %8,2 buruko nahasmenduek eta portaeraren nahasmenduek (1.988 hildako).

Kausak desberdinak izan ziren sexu batean eta bestean. Gizonen artean, tumoreak hilgarriago gertatu ziren zirkulazio aparatuko gaixotasunak baino, eta emakumeen artean, berriz, heriotza kausa nagusia gaixotasun kardiobaskularrak izan ziren, eta bigarrena tumoreak.

Gainera, emakume gehiago hil ziren buruko nahasmenduen eta portaeraren nahasmenduen eraginez gizonak baino, baina kontrakoa gertatu zen kanpoko kasuei dagokienez, hau da, kausa horien eraginez gizon gehiago hil ziren emakumeak baino.

Halaber, adinaren arabera ere badira aldeak heriotza kausetan. Urtebetetik beherakoen artean, jaiotza inguruko aldian sortutako gaixotasunek eta sortzetiko malformazioek eragin zuten heriotza gehien; 1-39 urtekoen artean, heriotza kausa nagusiak kanpoko kausak izan ziren, besteak beste, istripuak eta suizidioak; 40-79 urtekoen artean, tumoreak izan ziren lehenengo heriotza kausa, eta 80 urtetik aurrera zirkulazio sistemako gaixotasunak.

Covid-19

Bestalde, covid-19a funtsezko kausa izan zuten 1.721 heriotza gertatu ziren 2022an EAEn. Heriotza horiek bi taldetan sailkatzen dira: batetik, analisi espezifikoaren bidez egiaztatutako covid-19ak eragindako heriotzak (1.713 hildako) eta, bestetik, covid-19ak eragindako kasu probableak (8 hildako).

Lurraldeka, Bizkaian izan zen heriotza gehien covid-19aren ondorioz (921), eta gero Gipuzkoan (573) eta Araban (227). Heriotza horiek ehunekotan kontuan hartuta, covid-19ak eragindako heriotzen guztizkoaren %7 izan zen Bizkaian, %7,3 Gipuzkoan eta %7,2 Araban.

Hiriburuei dagokienez, Bilbo nabarmendu zen, covid-19ak eragindako 316 heriotzarekin (%7,3); ondoren Gasteiz kokatu zen, 174rekin (%7,4), eta azkenik, Donostia, 120rekin (%5,4). Barakaldo eta Getxo ere nabarmendu ziren, kausa horren ondoriozko 75 (%6,2) eta 67 heriotzarekin (%8,2), hurrenez hurren.

Bestalde, covid-19aren ondorioz 924 gizon eta 797 emakume hil ziren 2022an EAEn, eta adinaren arabera, 80 urtetik gorako pertsonenak izan ziren covid-19ak eragindako heriotzen %73,5.

Hilabeteen arabera, urtarrilean gertatu zen covid-19ak eragindako heriotza gehien (450), eta ondoren otsailean (259); gainera, uztailean gora egin zuen kausa horren ondoriozko heriotza kopuruak (245).