Klimak eragindako hondamendien ondorioz Saharaz hegoaldeko Afrikan beren herrialdeetatik lekualdatutako haurren kopurua ia bikoiztu egin zen iaz aurreko urtearekin alderatuta, eta guztira 1,85 milioi desplazatu izan ziren 2022aren amaieran, Barne Desplazamenduen Monitorizazio Zentroak aztertutako datuen arabera.

2021ean antzeko krisiengatik erregistratutako milioi bat barne desplazatuena baino askoz handiagoa da azken zifra hori, eta, horren ondorioz, Save the Children gobernuz kanpoko erakundeak eskualdeko herrialdeei eskatu die krisi klimatikoa «inpaktu oso txarra» izaten ari dela haurrengan, eta horrek «premiaz eskuhartzea» eskatzen duela.

«Haurrek beren etxeak galtzen dituztenean, ia dena galtzen dute: arreta medikua, hezkuntza, elikadura eta segurtasuna. Halaber, egonkortasun eta ongizate mentalaren eta emozionalaren oinarrizko elementuak galtzen dituzte, hala nola errutinaren zentzua, lagunak eta jolasteko eskubidea», dio Kijala Shako GKEaren ekialdeko eta hegoaldeko Afrikako eskualdeko bulegoko kideak.

«Kopuru horiek nahikoak dira edonor zur eta lur uzteko, eta espero dugu Afrikako Klimaren Asteko liderrak erregio osoko haurren esperientzien aurrean esnatzera bultzatzea», azpimarratu du, «hain beharrezkoa den erantzunean haurren beharrak eta eskubideak kontuan hartzea» eskatu die agintariei.

Astelehen honetan Kenyako hiriburuan, Nairobin, krisi klimatikoaren konponbideak eztabaidatzeko egin duten bileraren harira argitaratu dute Save the Childrenen komunikatua; aurten Saharaz hegoaldeko Afrikako barne desplazamendu berrien kopurua aurreko urtekoa baino hiru aldiz handiagoa izan ostean, 2022an 7,4 milioi izan baitziren 2021eko 2,6 milioiekin alderatuta.

‘El Niño’

Testuinguru horretan, Nigeriako Borno estatuan (ipar-ekialdea) eta Afrikako beste leku batzuetan izandako uholdeen ondorioz, Nigeriak barne desplazamendu berri gehien izan zituen, 2,4 milioirekin. 2022aren amaieran, gutxienez 854.000 pertsonak jarraitzen zuten etxetik kanpo krisi horien ondorioz, horien artean 427.000 haurrek.

Bestalde, Somalian, bost denboralditan huts egindako euriteek 6,6 milioi pertsona inguru (biztanleriaren % 39) gose-maila kritikoetara eraman zituzten, eta barne-desplazamenduen bigarren kopuru handiena eragin zuten, 1,1 milioirekin.

Afrikako adarrean, ‘El Niño’ fenomenoa urritik abendura bitarteko euri-denboraldian batez bestekoa baino euri gehiago egitearekin lotuta egon da historikoki, baina ia hiru urteko lehortearen ondoren lurzoru lehor batean eroritako euriek uholdeak, joan-etorriak, elikagaien eskasia eta gaixotasunak izateko arrisku handiagoa izan dute.

Haurrak beldurturik

Falmata Bornon bizi den hamahiru urteko neskatoak azaldu duenez, eskolatik etxera itzultzen ari zen egun batean bizilagunei entzun zien «euria dator, euria dator». «Zakuak eman zizkiguten hondarrez betetzeko eta txoko estrategikoetan jartzeko», kontatu du.

«Bat-batean ur olde handi bat ikusi nuen gure etxeetarantz, denak larrituta zeuden, eta amak esan zuen gure gauzak jaso eta korrika hasi behar genuela. Saiatu ginen, baina gauza gutxi batzuk eraman bezain laster, etxe ondoko eskola batera joan ginen korrika, eta uholdeak kaltetutako komunitateko beste kide batzuekin babestu ginen. Gure etxeak urpean geratu ziren», esan du.

«Bizitza gogorra izan da, gure senideengandik banandu gara eta ordutik ez dugu haien berri izan. Aterpe eman digun gela txiki bat aurkitu dugu, baina egitura txarra da, euriak hondatu egin baitu, sabaiek itoginak dituzte eta gelaren zati batzuk irekita daude. Hodeiak ikusten ditudanean, beldur naiz eta lehen gertatu zen uholdearen oroitzapenak ekartzen dizkit», gaineratu du.