Agustin Ibarrola 93 urte zituela hil da, hainbat komunikabidek baieztatu dutenez. Margolari eta eskultore basauritarra artista ospetsu eta eragingarrienetako bat izan da. Duela gutxi, Omako Baso berria inauguratu zen Gernikan, bere lanik garrantzitsuenetako bat.

Jose Ibarrola semeak adierazi duenez, bere aita «artearekin erabat konprometituta zegoen, berarentzat giza jarduera baitzen, ez jainkotiarra», eta beti zuen giza osagai bat. Ibarrolak Oman duen baserritik egindako adierazpenetan, esan du bere aitak «asko eman duela; XX. mendeko arte munduan erreferente bat da, hemengo hiru handienetako bat Eduardo Chillida eta Jorge Oteizarekin batera».

Zentzu berean, «bere garaiarekin oso konprometituta» egon zela nabarmendu du. «Oso une bizian bizi izan zen, eta jendearekin; politikoki, sozialki eta gizatasunez; eta artearekin konpromiso handia izan zuen», esan du. Bere semeak, artista ere badenak, Agustin Ibarrolak erakutsi zuen «lanerako eta sorkuntzarako gaitasun izugarria» nabarmendu du, «artista gisa askorentzat erreferente» izan behar baitu, «bere jarrera etikoagatik».

Gazte hasi zen Ibarrola. 16 urterekin, 1946an, bere lehen erakusketa antolatu zuen. Eta 18 urte zituela, Bizkaiko Diputazioaren beka bat eskuan, Madrilera joan zen bizitzera. Bertan gerturatu zen kubismora, baina laster maisu eta lagun izango zuen Jorge Oteiza nafarra ezagutu zuen. Harekin batera, konstruktibismoaren berezko espazioaren zatiketan eta azterketan sartu zen.

Espetxea eta torturak

Ideologia komunistarekin lotuta, 1962an Bilbon atxilotu eta 21 egunez torturatu egin zuten: «Larrutu arte jo gintuzten. Larrua bere lekutik kanpo geneukan; gorputz zatiak haragi bizitan genituen. Txizan odola botatzen nuen egun askotan», azaldu zuen gerora.

Bederatzi urteko kartzela-zigorra ezarri zioten gerra-kontseilu batean. Burgosko espetxean egon zen 1962 eta 1965 artean. Ondoren, hainbat langile-grebetan parte hartu zuen, eta, horren ondorioz, 1967an berriro espetxeratu zuten, eta 1973ra arte egon zen espetxean. Espetxeko bi egonaldietan pintatzen jarraitu zuen. Bestetik, 1975eko maiatzaren 15ean komando parapolizial batek Ibarrangelun alokatuta zuen baserria erre zuen, eta erabat erabilezin utzi zuen.

Bere lanak euskal espiritua eta langileekiko, jende xumeenekiko, konpromiso soziala uztartzen ditu, eta espresionismorantz jotzen du. Alderdi horren adibide berezia da 1977ko ‘Guernica’ monumentala, Picassoren ‘Guernica’ren omenaldia, euskal artista eta erakundeek Picassoren originala, orduan New Yorkeko MoMAn zegoena, inspiratu zuen hiribildu foralera eramatearen alde zeudenean sortua. 2021ean, Bilboko Arte Ederren Museoak Ibarrolaren obra erosi du, 2 x 10 metroko konposizio zirraragarria, hamar mihisetan artikulatua.

Basta ya! eta UPyD

80ko hamarkadan ekin zion eskultura jarduerari eta pintura lanaren ikuspegi bereziari, gerora bere zenbait obratan islatua, Omako basoa kasu.

Basta Ya! plataformaren eta Ermuko Foroaren sortzaileetako bat izan zen (haren logoa, El Faro, berak diseinatu zuen 1998an). Era berean, UPyD alderdiari babesa adierazi zion behin baino gehiagotan, eta enkanterako dohaintzan eman zituen bere obretako bi, alderdi horretarako dirua biltze aldera.