Ondare-balioa duten itsasontzi tradizionalen bi urtez behingo topaketa honen jarduerak gaur arratsaldean bertan hasi dira, tamaina eta forma guztietako belaontzien ohiko desfilearekin. Ontzi txikiagoekin batera, 18.00etatik aurrera badiara sartzeko kanal estua zeharkatzen hasi dira. Ikuskizun eder hau NAIZen bitartez zuzenean jarraitzeko aukera egon da.

Arradaren sarrera inguratzen duten Ulia eta Jaizkibel mendien hegaletan kokatuta, ehunka pertsonak ikusi dute. Musikak, dantzek eta ongietorri salba batek harrera egin diete kaietan ontzi-flotei, eta portu-eremura sartu dira, Aita Mari salbamendu ontzia buru dutela. Itsas Salbamendu Humanitarioa gobernuz kanpoko erakundeak erreskate-ontzi bihurtu du atunontzia, Mediterraneo erdialdean zailtasunak dituzten etorkinei laguntzeko, eta aginte-zubiaren gainean bandera feminista eta Palestinakoa zeuden, ikurrinarekin eta espainiarrarekin batera.

Hiru goleta eta «ketxa» bat

Hala ere, begirada gehienak Pasaia Itsas Festibalaren edizio honetako lau ontzi ‘izarrek’ bereganatu dituzte: hiru goleta eta masta luzeko eta zuhaizti ikusgarriko «ketxa» bat, bereziki arratsaldeko udaberriko eguzkiari esker.

Belaontzi horietako handiena, ‘La Recouvrance’, 44 metroko luzera duen goleta bat, Bretainiako Brest hiriaren jabetzakoa, 'Iris' motako ontzien erreplika bat dena. Frantziako armadak XIX. mendean erabili zituen, premiazko postak garraiatzeko, salgaien trafikoa zaintzeko eta Antilletan eta Afrikako kostaldean esklaboen salerosketa zigortzeko.

Deigarria da ‘Phoenix’, 1929an Danimarkan eraikia, jatorrian misio ebanjelikoko goleta gisa, 1974an bergantin bihurtua eta mundu osoan ezaguna Ridley Scotten ‘1492: paradisuaren konkista’ filmean parte hartzeagatik.

Bere 33 metroko luzerarekin, goleta hauetako hirugarrena, ‘Grayhound’, 1776an uretaratutako hiru mastako aduana ontzi britainiarra, eta dirudienez frantziar Estatutik eta Mantxako kanaleko uharteetatik etorritako merkantzien kontrabandoan aritu zena.

Belaontzi ikusgarriak

‘Le Biche’, jaialdian zehar ikusleek bisitatu ahal izango dituzten lau belaontzi ikusgarri horietako azkena, 1934an eraiki zen atuna arrantzatzeko, nahiz eta gaur egun interesa dutenak itsas munduan sartzeko erabiltzen den.

Horiek guztiek Txileko Chiloé irletako «itsas kulturarekin» partekatuko dute protagonismoa jaialdian zehar. Herrialde horrek ohorezko gonbidatu gisa jardungo du, artxipelago horretan bere itsas ondarea berreskuratzeko egiten dituen ekintzak aintzat hartuta, bere tradizioko ontzi esanguratsuak berreraikiz.

Hain zuzen ere, Txileko artisauek Pasaiako Albaola ontziola tradizionalean azken hilabetean eraikitako txalupa baten uretaratzea izango da ostiral honetan itsas tradizioen topaketa honen une nagusietako bat.

Itsasoarekin eta ontziekin zerikusia duten ekitaldiez gain, Pasaiako jaialdiak beste jarduera batzuk ere izango ditu: ondarea eta itsas kultura, musika, dantza, erakusketak, gastronomia eta lanbide tradizionalen erakusketa, besteak beste.

Kontzertuak San Pedron eta Donibanen

Musikari dagokionez, kontzertuak San Pedroko lonjan eta Pasai Donibaneko Bizkaia plazan izango dira, eta protagonismo berezia izango dute Ana Tijoux rap-jotzaile txiletarrak (2014an Grammy Latinoa irabazi zuen) eta Anna Colom kataluniarrak (iberiar, latinoamerikar eta flamenko soinuen fusioa erakutsiko du).

Musikaz gain, Txilek ere presentzia izango du eskaintza gastronomikoan, bisitariek unean bertan egindako Andeetako plater tradizionalak dastatu ahal izango baitituzte.

Halaber, Pasai Antxoko Molinao itsasadarrean ‘Denboraren tunelean’ bertso saioa izango da, badiatik iritsiko diren ontzietan.