Bizkaiko Txakolina Jatorrizko Deitura Babestuak 1994an lortu zuen aintzatespen ofiziala, eta ordutik aurrera «nortasun handiko ardo moderno baten oinarriak» ezarri ditu, ekoitzitako ardoaren benetakotasuna zainduz eta etiketatutako txakolinak elaborazio-prozesu guztietan kalitate-baldintza zorrotzak betetzen dituela bermatuz. Txakolingintzaren sektoreak etengabeko bilakaera izan du, eta gaur egun 36 upategi eta 172 mahastizain daude Bizkaiko jatorrizko deiturari atxikita.

30. urteurrena izanik, San Mames estadioko belarrean ospatu dute aurtengo Txakolin Eguna, ardoen urtaldia aurkeztuz. Sektoreko profesionalek, ardogileen ekoizleen, sommelierren eta enologia, gastronomia, kultura eta Bizkaiko erakundeen munduko beste ordezkari asko izan dira ekitaldian.

2023ko urtaldia datuetan

2023an, 1.457.146 litro (2022an baino %18,5 gutxiago) ekoitzi dira bildutako 2.201.883 kilo mahatsetatik. 172 mahastizainen lanari esker, 436,34 hektarea landatzen dituzte eta Bizkaiko Txakolina Jatorrizko Deitura osatzen dute 36 upeltegietan ardotzen dute uzta.

Garikoitz Rios Kontseilu Arautzaileko presidenteak azaldu duenez, ziklo begetatiboan izandako «aniztasun-klimatikoa» eragin du murrizketa. «Khan dragoi moduko batean bidaiatu dugu, urtaroek lekuz aldatu nahi zutela zirudienean; uda zirudien udaberria eta udaberria zirudien uda. Horrek, geroago egiaztatu zen bezala, bildutako mahats-kantitatea pixka bat jaitsiko zela aurreratu zuen», azaldu du.

Urtaldiaren kalitateari dagokionez, «oso ona izan da, izaera atlantiko nabarmenarekin, eta ibilbide luzeko ardo freskoak lortu dira, maila eta azidotasun aldetik orekatuak».

Esportazioari dagokionez, salmenta-bolumenaren %5 da. Bizkaiko Txakolina JDko ardoak gehien eskatzen dituzten herrialdeak, ordena honetan, Ameriketako Estatu Batuak (AEB), Herbehereak, Japonia eta Norvegia dira.

Mezulariak eta txakolin enbaxadorea

Bizkaiko Txakolinak Itziar ltuño aktore basauritarra izendatu du Mezulari Nagusi. Jatorrizko Deiturak «bere ibilbide profesional bikaina eta euskararen eta euskal kulturaren hedapenean egindako ekarpena» azpimarratu nahi izan du. Bestalde, erretiratu berri den Kontseilu Arauemailearen idazkari nagusi Anton Chapartegui ere Ohorezko Mezulari izendatu dute. 30 urte hauetan izan duen dedikazioa eta konpromisoa azpimarratu ditu Riosek, baita txakolina «nazioarteko ospe handiko ardo bihurtzeko egin duen ekarpena ere».

2023ko urtaldia irudikatzeko Garena Txakolina aukeratu dute Bizkaiko Sommelierren Ekarteko bost sommelier ospetsuk aukeratua  Ardo hau egiteko erabiltzen diren mahatsak 260 metroko altueran hazten dira Diman, hegoaldera begira dauden malda handi batzuen gainean, Gorbeia eta Urkiolako parke naturalen artean dagoen bost hektareako lursail batean. «Ardo freskoa eta usaintsua, baina aldi berean, trinkoa eta konplexua», nabarmendu dute aurkezpenean.

Aitzol Atutxa, Garena Txakolinaren eta Jatetxearen koordinatzailea eta aizkolaria, eta Uritz Lejarcegui, Andra Mari Jatetxeko sommelierra, izan dira kortze-ateratzearen buru. Zerbitzu-erritual honekin, protagonisten 2023 urtealdiko gorabeherak eta ardoaren bidez adierazitako esentziak partekatu dituzte.

Aurkezpen ekitaldia amaitzeko, June Peña dantzariak aurresku hunkigarria egin du Kimu Txalapartaren harrizko txalapartaren erritmoan.

pic.twitter.com/s8DbmyAS09

— Asier Robles (@asierrobles) May 15, 2024