Irulegiko Eskua aurkikuntza itzela da euskal kulturarentzat. Zientziaren eta historiaren ikuspegitik lurrikara bat da. Aranzadi bezalako erakunde bat atzean izatea zorroztasunaren bermea da. Euskal Herriak duen altxor bat da, altxorrak topatzen dituen euskal erakundea. Eskerrak eman behar zaizkie egindako lanarengatik.

Aldez aurretik jende askok zeukan atzo azaldutako aurkikuntzaren berri eta, hala eta guztiz ere, inork ez zuen berria aurreratu. Hori gure kulturaren eta gizartearen ezaugarri positibo gisa uler daiteke. Gertaera hain garrantzitsua izanik, inork ez du isiltasun ituna hautsi nahi izan. Ongi da.
Aldi berean, aurkikuntza hain zen handia, ezen, Arangurengo Udalaren baimenarekin –orain arte Aranzadiren lana gehien babestu duena izan baita– askoz ere solemneagoa eta egokiagoa izan baitzitekeen. Adibidez, Diputazioaren Jauregian. Nafarroako Gobernuak, bere aldetik, maitasun gehiago erakutsi beharko luke, edo errespetua besterik ez agian, baskoien hizkuntzaren aurrean, bai eta ondorengoaren aurrean ere.

Lanak zientzia bultzatzen du, eta horrek kultura sustatzen du. Gidoirik hoberenean ere ezin da planteatu Irulegiko Eskua bezalako aurkikuntzarik. Harrigarriro, horrek norbait haserretu dezake. Euskaldunak izan nahi ez dutenek edo inor euskalduna izatea nahi ez dutenek soilik mespretxatu dezakete ukatu ezinezko aurkikuntza aparta. Ez dituzte ez baskoiak, ez euskaldunak, ezta euskal herritarrak ere maite. Ez iraganean, ez orainean, ezta etorkizunean ere.

Gainerakoan, Irulegiko Eskuak zientziari eusten dioten osagai guztiak ditu eta, aldi berean, gizakien beste alderdi garrantzitsu bat elikatzen du: sinbolikoa. Zinikoek edo ezjakinek bakarrik gutxietsi ditzakete giza dimentsio horiek.

Atzokoa benetan egun historikoa da Euskal Herriarentzat, bertako biztanleentzat eta euskal kulturarentzat.